Należności dochodzone na drodze sądowej w sprawozdaniu Rb-N

Czy należności dochodzone na drodze sądowej, których dłużnik nie kwestionuje, ale ich nie spłaca, należy wykazywać w sprawozdaniu Rb-N?

Przypomnijmy, iż szczegółowe zasady sporządzania sprawozdania Rb-N o stanie należności oraz wybranych aktywów finansowych zawarte są w instrukcji sporządzania sprawozdań, stanowiącej załącznik nr 9 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 marca 2010 r. w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1773). Z instrukcji tej wynika, iż w sprawdzaniu Rb-N wykazuje się m.in.:

• wymagalne należności - rozumiane jako wartość wszystkich bezspornych należności, których termin płatności dla dłużnika minął, a które nie zostały ani przedawnione, ani umorzone; są to należności wynikające głównie z dostaw towarów i usług (np. niezapłaconych w terminie faktur), prawomocnych orzeczeń sądu, udzielonych poręczeń i gwarancji;
   
• pozostałe należności - rozumiane jako bezsporne należności niewymagalne z tytułu dostaw towarów i usług, podatków i składek na ubezpieczenia społeczne oraz z wszelkich innych tytułów nieobjętych pozostałymi kategoriami sprawozdania Rb-N, wyłączając odsetki i inne należności uboczne.

W polskich przepisach prawnych nie ma zawartej definicji należności spornych i bezspornych. W praktyce przez należności sporne rozumie się należności, których spłata jest kwestionowana przez dłużnika. Za należności bezsporne uznaje się natomiast te należności, których dłużnik nie kwestionuje (zostały bezpośrednio lub pośrednio przez niego uznane).

Należności dochodzone na drodze sądowej mogą być zatem zarówno należnościami spornymi, jak i bezspornymi. Wierzyciele decydują się bowiem skierować należności na drogę sądową ze względu na to, że dłużnicy:

• kwestionują wierzytelności (są to wówczas należności sporne),
   
• zwlekają z ich zapłatą i skierowanie ich na drogę postępowania sądowego ma na celu przerwanie biegu przedawnienia bądź uzyskania prawa do ich egzekucji (są to wówczas należności bezsporne).

W sprawozdaniu Rb-N powinny być wykazywane - w naszej opinii - należności, których dłużnik nie kwestionuje (tzn. uznaje istniejący wobec wierzyciela dług), ale ich nie spłaca i zostały skierowane na drogę postępowania sądowego, np. w celu ich wyegzekwowania. Natomiast należności, wobec których toczone jest postępowanie sądowe, uznanych za sporne, nie powinno się ujmować w tym sprawozdaniu. Wykazuje się w nim bowiem wyłącznie należności bezsporne (nie wykazuje się w nim należności spornych).

Druk sprawozdania Rb-N dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl w zakładce Rachunkowość