Nieprawidłowości w zakresie sprawozdawczości budżetowej a naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Rzecznik dyscypliny finansów publicznych prowadzi sprawę przeciwko zastępcy wójta z wniosku RIO. Sprawa dotyczy niezgodności danych kwotowych w sprawozdaniu rocznym Rb-28S (wykonanie planu wydatków budżetu) z danymi z ewidencji księgowej konta 130. Z upoważnienia wójta sprawozdanie podpisał zastępca wójta. Czy może on ponieść odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych pomimo, iż finanse gminy nie ucierpiały?

Obowiązek sporządzania sprawozdań z wykonania procesów gromadzenia i rozdysponowania środków publicznych wynika z art. 31 ustawy o finansach publicznych, natomiast rodzaje, formy, terminy i sposoby sporządzania sprawozdań określa rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 9 stycznia 2018 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. poz. 109).

Z regulacji § 9 ust. 1 i 2 rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej wynika, że kierownicy jednostek są obowiązani sporządzać sprawozdania rzetelnie i prawidłowo pod względem merytorycznym i formalno-rachunkowym. Kwoty wykazane w sprawozdaniach powinny być zgodne z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej. Ponadto - jak wynika z § 8 ust. 2 pkt 3 załącznika nr 36 do ww. rozporządzenia - w sprawozdaniu Rb-28S w kolumnie "Wydatki wykonane" wykazuje się zrealizowane wydatki na podstawie danych księgowości analitycznej do rachunku bieżącego. Dodatkowo, podkreślenia wymaga, że sprawozdanie budżetowe powstaje z chwilą złożenia na nim podpisu przez kierownika jednostki, niezależnie od tego, kto technicznie je sporządził i kto poza osobą kierownika jednostki je podpisał. Co jednak istotne, z pozoru niewielkiego znaczenia naruszenie może mieć jednak dotkliwe skutki w sferze odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. W tym kontekście wskazać bowiem należy, że zgodnie z art. 18 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1311 ze zm.), naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niesporządzenie lub nieprzekazanie w terminie sprawozdania z wykonania procesów gromadzenia środków publicznych i ich rozdysponowania albo wykazanie w tym sprawozdaniu danych niezgodnych z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej. 

Warte przytoczenia jest w tym zakresie stanowisko zawarte w uzasadnieniu orzeczenia Regionalnej Komisji Orzekającej - w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Warszawie z 27 czerwca 2014 r. (sygn. akt RKO-5011.11.2014), w którym czytamy, że "(...) naruszenie dyscypliny finansów publicznych określone w art. 18 pkt 2 u.o.n.d.f.p. (ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych - przypis redakcji) jest czynem formalnym. Do jego znamion nie należy zaistnienie uszczerbku w finansach jednostki (....). Zatem w przedmiotowej sprawie szkodliwością dla finansów publicznych jest zniekształcenie zawartej w sprawozdaniu informacji w stosunku do rzeczywistego stanu środków publicznych w jednostce sektora finansów publicznych (...)".

Z powyższego wynika więc, że nie ma znaczenia okoliczność, że nie doszło do uszczuplenia finansów gminy, liczy się bowiem sam fakt wystąpienia takiej nieprawidłowości.

Takie stanowisko zajęła również Regionalna Komisja Orzekająca w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Opolu w orzeczeniu z 26 listopada 2014 r. (sygn. akt ZDB-4100-18 (2)/2014). Dodatkowo komisja w swym orzeczeniu podkreśliła, że odpowiedzialność za ww. naruszenie dyscypliny finansów publicznych ponosi zastępca kierownika jednostki (tutaj - zastępca wójta), jako osoba, która popełniła czyn naruszający dyscyplinę finansów publicznych, bowiem działając w zakresie udzielonego mu upoważnienia podpisał on sprawozdanie RB-28S.