Rozliczenia międzyokresowe przychodów

Wartość otrzymanych już aktywów, które staną się przychodem w przyszłych okresach sprawozdawczych, zalicza się do rozliczeń międzyokresowych przychodów. Potocznie są one nazywane przychodami przyszłych okresów sprawozdawczych. W ewidencji księgowej należy wydzielać je zgodnie z zasadą współmierności przychodów i kosztów. Ma to na celu prawidłowe ustalenie wyniku działalności jednostki za dany okres.

Definicja rozliczeń międzyokresowych przychodów zawarta została w art. 41 ustawy o rachunkowości. Z przepisu tego wynika, że do rozliczeń międzyokresowych przychodów, które dokonywane są z zachowaniem zasady ostrożności, zalicza się w szczególności:

• równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w następnych okresach sprawozdawczych,
   
• środki pieniężne otrzymane na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych, jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one kapitałów (funduszy) własnych,
   
• ujemną wartość firmy, o której mowa w art. 33 ust. 4 i art. 44b ust. 11 ustawy o rachunkowości, która powstaje, gdy cena nabycia jednostki lub zorganizowanej jej części jest niższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto,
   
• przejęte nieodpłatnie, w tym także w formie darowizny, środki trwałe w budowie, środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne.

Ewidencję rozliczeń międzyokresowych przychodów w księgach rachunkowych prowadzi się na koncie 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów". Ewidencja analityczna do tego konta powinna być prowadzona w sposób, który pozwala na wyodrębnienie poszczególnych tytułów rozliczeń.

W bilansie rozliczenia międzyokresowe przychodów wynikające z konta 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów" wykazywane są w wartości nominalnej, co wynika z art. 28 ust. 1 pkt 10 ustawy o rachunkowości. Ich inwentaryzacja przeprowadzana jest na dzień bilansowy drogą weryfikacji, czyli poprzez porównanie danych z ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników. Stanowi o tym art. 26 ust. 1 pkt 3 tej ustawy. Ważne jest, aby na koniec roku przeanalizować, czy na koncie 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów" nie figurują kwoty tytułów, które są już nieaktualne. Należy mieć na uwadze, że na koncie 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów" ujmowane są także kwoty otrzymanych zaliczek i przedpłat.

Wartość firmy stanowi różnicę pomiędzy ceną nabycia danej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą przyjętych aktywów netto. W sytuacji gdy cena ta jest niższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto, to różnica stanowi ujemną wartość firmy. Może ona pojawić się wyłącznie w wyniku nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Ujemna wartość firmy nie powstaje na skutek otrzymania przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części jako wkładu niepieniężnego w zamian za wydawane udziały lub akcje.

Druk protokołu weryfikacji dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Rachunkowość.

Wśród innych rozliczeń międzyokresowych przychodów można wymienić m.in.:

1) pobrane z góry należności - są to przykładowo zapłacony przez kontrahenta z góry czynsz za najem pomieszczeń, dzierżawę, a także wpłaty za prenumeratę czasopism, kursy i szkolenia,

2) rzeczywiście otrzymane dotacje, dopłaty i subwencje, przeznaczone na nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych - po przyjęciu tych składników do używania i rozpoczęciu ich amortyzacji kwoty figurujące na koncie 84 są rozliczane równolegle do odpisów amortyzacyjnych, poprzez odniesienie odpowiedniej kwoty dotacji do pozostałych przychodów operacyjnych,

3) wartość otrzymanych nieodpłatnie środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych - wielkość ujęta na koncie 84 jest następnie odpisywana na konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne" równolegle do odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od przyjętych nieodpłatnie składników majątku.