Ujęcie w księgach rozliczenia ubezpieczenia sprzedawanego pojazdu

W  maju 2018 r. sprzedaliśmy samochód ciężarowy stanowiący środek trwały. Pojazd ten był objęty ubezpieczeniem OC w okresie od 1 września 2017 r. do 31 sierpnia 2018 r. Kwota składki na ubezpieczenie została uznana za istotną i była rozliczana w czasie w okresach miesięcznych. Prowadzimy pełny układ kosztów, a rachunek zysków i strat sporządzamy w wariancie porównawczym. Jak należy postąpić z nierozliczoną na dzień sprzedaży samochodu wartością ubezpieczenia?

Nierozliczoną wartość ubezpieczenia, w opisanej sytuacji, należy odnieść na konto służące ewidencji pozostałych kosztów operacyjnych.

Wydatki na ubezpieczenie firmowego majątku, w tym środków trwałych, obciążają koszty działalności operacyjnej jednostki. Ujmuje się je na koncie 40 "Koszty według rodzajów" (w analityce: Pozostałe koszty) lub/i odpowiednim koncie w zespole 5. Kwotę składki wprowadza się do ksiąg w dacie zawarcia umowy ubezpieczenia, czyli zgodnie z zasadą memoriału, określoną w art. 6 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Podstawą zapisu jest wystawiona przez ubezpieczyciela polisa.

W sytuacji gdy umowa ubezpieczenia dotyczy dwóch lat obrotowych, to koszt składki wymaga przyporządkowania do właściwych okresów sprawozdawczych. Koszty te rozlicza się w czasie za pośrednictwem czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów (art. 39 ust. 1 ustawy o rachunkowości). Ujmuje się je w ewidencji księgowej na koncie 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów" i rozlicza proporcjonalnie do okresu wynikającego z polisy ubezpieczeniowej. W przypadku sprzedaży składnika majątku, na który wykupiono polisę ubezpieczeniową, figurująca na koncie 64-0 nierozliczona część ubezpieczenia podlega jednorazowemu przeksięgowaniu w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych.

Gdy jednostka sporządza porównawczy rachunek zysków i strat, wówczas wyksięgowanie nierozliczonej kwoty składki z konta 64-0 należy przeprowadzić w korespondencji z kontami obrotów wewnętrznych (przykład).

Jeśli sprzedaż składnika majątku odbywa się w tym samym roku, w którym zawarto polisę ubezpieczeniową, to ewentualny zwrot składki przez ubezpieczyciela księguje się na dobro pozostałych przychodów operacyjnych lub na zmniejszenie kosztów rodzajowych (lub/i kosztów w zespole 5).

Przykład Założenia W maju 2018 r. jednostka sprzedała samochód ciężarowy stanowiący środek trwały (w przykładzie pominięto ewidencję faktury sprzedaży). Pojazd ten wyksięgowano na podstawie dowodu LT z ewidencji bilansowej. Jego wartość początkowa wynosiła 147.000 zł, a dotychczasowe umorzenie 97.800 zł.   Sprzedany pojazd był objęty ubezpieczeniem OC. Koszt ubezpieczenia był rozliczany w czasie. Na dzień sprzedaży pojazdu nierozliczona składka ubezpieczeniowa figurująca na koncie 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów" wynosiła 2.700 zł.   Jednostka prowadzi pełny układ kosztów (zespół 4 i 5) oraz sporządza porównawczy rachunek zysków i strat. Dekretacja Opis operacji Kwota Konto Wn Ma 1. LT - wyksięgowanie środka trwałego:         a) wartość początkowa 147.000 zł 01    b) dotychczasowe umorzenie 97.800 zł 07-1    c) wartość nieumorzona 49.200 zł 76-1 2. PK - rozliczenie kosztów polisy:        a) wyksięgowanie kwoty nierozliczonych kosztów 2.700 zł 79-1 64-0    b) odniesienie do pozostałych kosztów operacyjnych 2.700 zł 76-1 79-0 Księgowania