Różnice kursowe od pożyczki przewalutowanej na złote

W 2017 r. zaciągnęliśmy od podmiotu zagranicznego pożyczkę w walucie obcej (euro). Na początku czerwca 2018 r. podpisaliśmy aneks do umowy pożyczki, na mocy którego pożyczona kwota została przewalutowana na złote. Jakich księgowań powinniśmy dokonać w związku z tą operacją? Czy na skutek przewalutowania powstaną różnice kursowe, które należałoby ująć w rachunku podatkowym?

Z przewalutowaniem pożyczki mamy do czynienia wówczas, gdy następuje zmiana waluty, w jakiej pożyczka została zaciągnięta, na inną walutę. Przykładowo, zamiany można dokonać z waluty obcej na inną walutę obcą, ze złotówek na walutę obcą lub z waluty obcej na złotówki. Istotne jest, że po dokonanym przewalutowaniu pożyczkobiorca nadal posiada zobowiązanie do zapłaty, tylko że jest ono wyrażone już w innej walucie.

W księgach rachunkowych transakcja przewalutowania pożyczki wymaga dokonania zapisów księgowych w ramach prowadzonych kont analitycznych. Jeśli pożyczka została zaciągnięta w walucie obcej (np. w euro) i została przewalutowana na polskie złote, tak jak w sytuacji przedstawionej w pytaniu, to operację tę można ująć w księgach rachunkowych następującym zapisem:

- Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Otrzymane pożyczki - w euro),

- Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Otrzymane pożyczki - w PLN).

W wyniku przewalutowania może pojawić się różnica między wartością pozostałej do spłaty pożyczki wyrażonej w walucie obcej (wycenionej według kursu przyjętego do jej przeliczenia w dniu jej otrzymania) a jej wartością przeliczoną po przewalutowaniu na złote. Jest to jednak wyłącznie różnica rachunkowa (bilansowa). W ewidencji księgowej odnosi się jej wartość do przychodów bądź kosztów finansowych.

Dla celów podatku dochodowego operacja przewalutowania pożyczki jest neutralna. Ze względu na to, że na skutek przewalutowania pożyczki nie następuje transfer środków pieniężnych pomiędzy stronami (nie dochodzi do spłaty zobowiązania), operacja ta nie prowadzi do powstania podatkowych różnic kursowych. Wskazane jest zatem ujmowanie powstałej różnicy w ewidencji analitycznej prowadzonej do kont przychodów i kosztów finansowych - jako przychodów niepodlegających opodatkowaniu (PNP) lub kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów (NKUP). W ewidencji księgowej różnicę z przewalutowania pożyczki wyrażonej w walucie obcej na złotówki można ewidencjonować zapisem:

a) dodatnia różnica z przewalutowania

- Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Otrzymane pożyczki - w euro),

- Ma konto 75-0 "Przychody finansowe" (w analityce: Różnica z przewalutowania pożyczki - PNP),

b) ujemna różnica z przewalutowania

- Wn konto 75-1 "Koszty finansowe" (w analityce: Różnica z przewalutowania pożyczki - NKUP), 

- Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Otrzymane pożyczki - w euro).

Przykład Założenia W 2017 r. jednostka zaciągnęła pożyczkę w euro na 5 lat. Na koniec maja 2018 r. do spłaty pozostało 22.500 euro (należność główna bez odsetek). Kwota ta, po przeliczeniu według kursu, jaki przyjęto do wyceny pożyczki w dniu jej otrzymania (4,3500 zł/euro), wyniosła 97.875 zł, tj. 22.500 euro × 4,3500 zł/euro.   Na początku czerwca 2018 r. podpisano aneks, na mocy którego przewalutowano pożyczkę na złote. Z aneksu wynika, że przewalutowanie ma nastąpić po kursie 4,3900 zł/euro (kurs przykładowy). Po przewalutowaniu zobowiązanie z tytułu pożyczki wyniosło 98.775 zł, tj. 22.500 euro × 4,3900 zł/euro. Dekretacja Opis operacji Kwota Konto Wn Ma 1. PK - przewalutowanie pożyczki z euro na złote: 98.775 zł 24 24 2. PK - bilansowa różnica kursowa powstała w wyniku przewalutowania pożyczki: 98.775 zł - 97.875 zł 900 zł 75-1 24 Księgowania