Zapłata zobowiązania walutą zakupioną w banku

Prowadzimy księgi rachunkowe i stosujemy podatkową metodę rozliczania różnic kursowych. W maju 2018 r. nabyliśmy od kontrahenta z Niemiec towary. Powstałe z tego tytułu zobowiązanie jest wyrażone w euro. Z uwagi na to, że nie posiadaliśmy na rachunku walutowym wystarczającej ilości waluty do zapłaty tego zobowiązania, zakupiliśmy walutę w banku. Jaki kurs waluty powinniśmy przyjąć do wyceny tego zakupu? Czy przy zapłacie zobowiązania powstaną różnice kursowe?

Wycena operacji wyrażonych w walucie obcej dokonywana jest w trakcie roku obrotowego zgodnie z zasadami określonymi w art. 30 ust. 2 ustawy o rachunkowości. W świetle tego przepisu wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia odpowiednio po kursie:

1) faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji - w przypadku sprzedaży lub kupna walut oraz zapłaty należności lub zobowiązań,

2) średnim ogłoszonym dla danej waluty przez NBP z dnia poprzedzającego ten dzień - w przypadku zapłaty należności lub zobowiązań, jeżeli nie jest zasadne zastosowanie kursu określonego w pkt 1, a także w przypadku pozostałych operacji.

Jeśli zatem zakup waluty następuje w banku, to do przeliczenia na złote tej operacji stosuje się kurs faktycznie zastosowany, o którym mowa w art. 30 ust. 2 pkt 1 ustawy o rachunkowości. Czytelnicy do wyceny tej transakcji powinni przyjąć kurs bankowy (kurs sprzedaży banku) z dnia dokonania zakupu waluty. Jeżeli następnie zakupioną walutą jest regulowane z rachunku walutowego zobowiązanie wyrażone w walucie obcej, to jednostki, które dla celów podatku dochodowego rozliczają różnice kursowe metodą podatkową, do wyceny tej operacji stosują średni kurs NBP z dnia poprzedzającego dzień dokonania zapłaty.

W związku z zapłatą zobowiązań z rachunku walutowego mogą powstać różnice kursowe, które są następstwem zastosowania różnych kursów walut do przeliczenia na złote zobowiązania w dniu jego powstania i w dniu jego uregulowania. Oprócz różnic kursowych od zobowiązania powstać mogą różnice kursowe od własnych środków pieniężnych, gdy kurs waluty przyjęty do wyceny wpływu waluty na konto różni się od kursu waluty zastosowanego przy jej rozchodzie (przykład). Zalicza się je generalnie do przychodów lub kosztów finansowych. Przy czym dodatnie różnice kursowe ewidencjonuje się na koncie 75-0 "Przychody finansowe", a ujemne różnice kursowe - na koncie 75-1 "Koszty finansowe".

Warto zaznaczyć, że w celu ustalenia kolejności rozchodu waluty z rachunku walutowego stosuje się, w zależności od rozwiązania przyjętego w polityce rachunkowości, jedną z metod określonych w art. 34 ust. 4 pkt 1-3 ustawy o rachunkowości, tj. metodę FIFO, LIFO lub kursów przeciętnych (średnioważonych).

Przykład Założenia Na dzień 30 maja 2018 r. jednostka posiadała na rachunku walutowym 500 euro przeliczone po kursie 4,2120 zł/euro, tj. 2.106 zł.   W dniu 4 czerwca br. jednostka zakupiła w banku 5.000 euro. Kurs bankowy w tym dniu wynosił 4,2250 zł/euro (kurs przykładowy). Walutę tę w tym samym dniu wpłacono na rachunek walutowy.   Z rachunku walutowego w dniu 4 czerwca 2018 r. uregulowano zobowiązanie wobec kontrahenta zagranicznego z tytułu zakupu towarów. Wartość zobowiązania to 3.000 euro (wprowadzono je do ksiąg rachunkowych po kursie 4,2025 zł/euro, tj. 12.607,50 zł). Do wyceny zapłaty zastosowano kurs średni NBP z dnia 1 czerwca 2018 r., który wynosił 4,2265 zł/euro (kurs przykładowy).   Do wyceny kolejności rozchodu waluty z rachunku walutowego jednostka stosuje metodę FIFO. Różnice kursowe dla celów podatku dochodowego ustala metodą podatkową. Dekretacja Opis operacji Kwota Konto Wn Ma 1. WB - zakup waluty w banku:    a) rozchód środków z rachunku bieżącego (5.000 euro × 4,2250 zł/euro) 21.125,00 zł 13-9 13-0    b) wpływ waluty na konto walutowe 21.125,00 zł 13-1 13-9 2. WB - zapłata zobowiązania w euro: 3.000 euro × 4,2265 zł/euro 12.679,50 zł 21 13-1 3. PK - rozliczenie różnic kursowych:    a) ujemnej od zobowiązania    3.000 euro × (4,2265 zł/euro - 4,2025 zł/euro) 72,00 zł 75-1 21    b) dodatniej od własnych środków pieniężnych    500 euro × (4,2265 zł/euro - 4,2120 zł/euro) + 2.500 euro    × (4,2265 zł/euro - 4,2250 zł/euro) 11,00 zł 13-1 75-0 Księgowania