Ewidencja materiałów w cenach nabycia

Nabywane przez spółkę materiały przyjmujemy do magazynu według cen nabycia. Jak w takiej sytuacji rozliczać w księgach rachunkowych koszty zakupu materiałów?

Koszty związane np. z załadunkiem, wyładunkiem, usługami transportowymi świadczonymi przez obce jednostki, czy ubezpieczenie materiałów w czasie transportu ponoszone przez jednostkę do momentu przyjęcia materiałów do magazynu, kwalifikuje się do kosztów zakupu materiałów.

W jednostkach, które materiały wyceniają według cen nabycia, koszty zakupu stanowią zazwyczaj znaczną wartość i nie powinny być odpisywane bezpośrednio w koszty w momencie poniesienia. Zwiększą one wartość materiałów. Cena nabycia materiałów powstaje bowiem w wyniku powiększenia ceny zakupu o koszty związane z zakupem.

Możliwe są następujące metody rozliczania kosztów zakupu w jednostkach prowadzących ewidencję materiałów w cenach nabycia:

• wliczanie kosztów zakupu bezpośrednio w cenę nabycia, zwiększając tym samym wartość materiałów na koncie 31 "Materiały"; jest to metoda rzadko stosowana z uwagi na trudność przypisania kosztów zakupu do każdej dostawy i poszczególnego asortymentu materiału,
   
• aktywowanie kosztów zakupu na koncie 64-4 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów zakupu materiałów" i rozliczanie ich w czasie; ewidencja materiałów odbywa się w cenie nabycia, ale koszty zakupu ujmowane są na osobnym koncie, skąd na koniec okresu są rozliczane proporcjonalnie na zapas i na zużyte materiały.

Należy pamiętać, że nierozliczona kwota kosztów zakupu materiałów pozostająca na koncie 64-4, jako saldo Wn tego konta, zwiększa na dzień bilansowy wartość zapasów materiałów wykazywanych w aktywach bilansu w pozycji Zapasy/Materiały - zależnie od wzoru sprawozdania finansowego sporządzanego według odpowiedniego załącznika do ustawy o rachunkowości.

W przypadku wyceniania materiałów w cenie nabycia i rozliczania kosztów zakupu w czasie, jednostka może w trakcie okresu sprawozdawczego koszty zakupu gromadzić na osobnym koncie, np. 52-3 "Koszty zakupu". Koszty te na koniec okresu przenosi się z konta 52-3 na konto 64-4, a następnie rozlicza proporcjonalnie na zapas i zużycie materiałów. Przeksięgowanie to ujmuje się w księgach rachunkowych zapisami:

1) materiały przekazane na potrzeby produkcji

- Wn konto 50 "Koszty działalności podstawowej - produkcyjnej",

- Ma konto 64-4 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów zakupu materiałów",

2) materiały zużyte na potrzeby administracyjne

- Wn konto 55 "Koszty zarządu",

- Ma konto 64-4 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów zakupu materiałów",

3) materiały zużyte w działalności pomocniczej

- Wn konto 53 "Koszty działalności pomocniczej",

- Ma konto 64-4 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów zakupu materiałów",

4) materiały zużyte w działalności handlowej

- Wn konto 51 "Koszty działalności podstawowej - handlowej",

- Ma konto 64-4 "Rozliczenia międzyokresowe kosztów zakupu materiałów".