Sprzedaż samochodu w ewidencji księgowej

Jednostka sprzedała samochód, który nie został w pełni zamortyzowany. W jaki sposób w księgach rachunkowych należy ująć jego niezamortyzowaną wartość oraz nierozliczone koszty ubezpieczenia OC - pozostające na koncie 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów"? 

Niezamortyzowana wartość początkowa sprzedanego środka trwałego zaliczana jest do pozostałych kosztów operacyjnych. Nierozliczone koszty ubezpieczenia OC z reguły odnosi się także w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych. Jednak w sytuacji gdy sprzedaż samochodu i zwrot składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia następuje w tym samym roku, w którym zawarto polisę ubezpieczeniową, to kwotę tę można ująć na zmniejszenie kosztów rodzajowych.

Ostatniego odpisu amortyzacyjnego dokonuje się za miesiąc, w którym środek trwały został zlikwidowany, w tym przypadku w miesiącu sprzedaży samochodu (art. 32 ust. 1 ustawy o rachunkowości). Niezamortyzowaną wartość początkową samochodu stanowiącego środek trwały odnosi się, na podstawie np. dowodu LT, w ciężar konta 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne" (art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. b ustawy o rachunkowości).

Druk dowodu LT dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Rachunkowość.

Czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów dokonuje się, gdy dotyczą one przyszłych okresów sprawozdawczych (art. 39 ust. 1 ustawy o rachunkowości). Dlatego wydatki poniesione na ubezpieczenie OC samochodu są aktywowane i rozliczane do odpowiednich okresów sprawozdawczych za pośrednictwem konta 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów". Jeśli środek trwały, którego dotyczy ubezpieczenie, zostanie sprzedany, to nierozliczone koszty jego ubezpieczenia figurujące na koncie 64-0 odnosi się jednorazowo w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych. Przy czym jeżeli jednostka sporządza porównawczy rachunek zysków i strat oraz rozlicza koszty działalności operacyjnej tylko w układzie rodzajowym, to równolegle dokonuje zapisu na koncie obrotów wewnętrznych, tj. na koncie 79-0 "Obroty wewnętrzne" (przykład).

Podsumowując, nierozliczone koszty ubezpieczenia można ująć na zmniejszenie kosztów rodzajowych w przypadku, gdy samochód został sprzedany, a zwrot nierozliczonej części kosztów ubezpieczenia OC nastąpił w tym samym roku, w którym umowa ubezpieczenia została zawarta. Jeśli sprzedaż samochodu i zwrot nierozliczonej składki miałyby miejsce w innym roku niż zawarta umowa, to kwotę tę należy odnieść na konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne".

Przykład Założenia Jednostka we wrześniu 2018 r. sprzedała firmowy samochód ujęty w ewidencji środków trwałych. Jego wartość początkowa wynosiła 130.000 zł, a dotychczasowe umorzenie 104.000 zł.   Na podstawie umowy zawartej w 2017 r. sprzedany samochód objęty był ubezpieczeniem OC. Wydatki na polisę do dnia sprzedaży nie zostały w całości odniesione w koszty. Na koncie 64 pozostała nierozliczona składka w kwocie 800 zł.   Koszty działalności operacyjnej ujmowane są tylko na kontach zespołu 4 i sporządzany jest porównawczy rachunek zysków i strat.   W przykładzie pominięto ewidencję księgową sprzedaży samochodu. Dekretacja Opis operacji Kwota Konto Wn Ma 1. LT - wyksięgowanie środka trwałego:          a) wartość początkowa 130.000 zł   01    b) dotychczasowe umorzenie 104.000 zł 07-1      c) niezamortyzowana część wartości początkowej 26.000 zł 76-1   2. PK - przeksięgowanie kosztów ubezpieczenia pozostających do rozliczenia w czasie: 800 zł 49 64-0    oraz równolegle: 800 zł 76-1 79-0 Księgowania

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2018 r. poz. 395 ze zm.)