Odpowiedzialność za sporządzenie sprawozdania finansowego

Za sporządzenie sprawozdania finansowego odpowiedzialność ponosi kierownik jednostki. Jak wynika bowiem z art. 4 ust. 5 ustawy o rachunkowości, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej, kierownik jednostki ponosi odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości określonych ustawą (także za sporządzenie sprawozdania finansowego), w tym z tytułu nadzoru. Ma to miejsce również w przypadku, gdy określone obowiązki dotyczące rachunkowości (z wyłączeniem odpowiedzialności za przeprowadzenie inwentaryzacji w formie spisu z natury) zostaną powierzone innej osobie lub przedsiębiorcy, o którym mowa w art. 11 ust. 2 ustawy o rachunkowości, za ich zgodą. Przyjęcie odpowiedzialności powinno być stwierdzone na piśmie i może być zawarte np. w umowie o pracę lub w odrębnym dokumencie. W sytuacji gdy kierownikiem jednostki jest organ wieloosobowy, a nie została wskazana osoba odpowiedzialna, odpowiedzialność ponoszą wszyscy członkowie tego organu.

Osoba, której powierzono odpowiedzialność za obowiązki dotyczące rachunkowości, jak i kierownik jednostki muszą pamiętać o odpowiedzialności karnej, o której mowa w art. 77 ustawy o rachunkowości. Z przepisu tego wynika, że podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie, osoba, która wbrew przepisom ustawy o rachunkowości dopuszcza do:

1) nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, prowadzenia ich wbrew przepisom ustawy lub podawania w tych księgach nierzetelnych danych,

2) niesporządzenia sprawozdania finansowego, skonsolidowanego sprawozdania finansowego, sprawozdania z działalności, sprawozdania z działalności grupy kapitałowej, sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej, skonsolidowanego sprawozdania z płatności na rzecz administracji publicznej, sporządzenia ich niezgodnie z przepisami ustawy lub zawarcia w tych sprawozdaniach nierzetelnych danych.

Kierownik jednostki zapewnia zatem sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego. Musi tego dokonać nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego i przedstawić je właściwym organom, zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy (por. art. 52 ust. 1 ustawy o rachunkowości).

Kierownikiem jednostki jest członek zarządu lub innego organu zarządzającego. Jeżeli kierownikiem jest organ wieloosobowy, to za kierownika uważa się członków tego organu, z wyłączeniem pełnomocników ustanowionych przez jednostkę. Za kierownika jednostki uważa się, w zależności od rodzaju jednostki, następujące osoby:

Warto pamiętać, że kierownikiem jednostki może być również likwidator, a także syndyk lub zarządca ustanowiony w postępowaniu restrukturyzacyjnym (por. art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy o rachunkowości). Kierownikiem jednostki jest również zarządca sukcesyjny, o którym mowa w ustawie z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (Dz. U. poz. 1629), albo osoba, o której mowa w art. 14 tej ustawy, która dokonała zgłoszenia, o którym mowa w art. 12 ust. 1c ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2017 r. poz. 869 ze zm.).