Prezentacja w bilansie wartości niematerialnych i prawnych

Na dzień bilansowy 31 grudnia 2018 r. zinwentaryzowaliśmy posiadane programy komputerowe, które stanowią wartości niematerialne i prawne w naszej firmie. Czy na dzień bilansowy należy wycenić je w cenie nabycia? W której pozycji bilansu należy je ujawnić?

Wartości niematerialne i prawne (WNiP) wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy według cen nabycia (lub po koszcie wytworzenia w przypadku kosztów zakończonych prac rozwojowych) pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. Stanowi o tym art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości. Jeżeli w trakcie weryfikacji dany podmiot ustali, że nastąpiła trwała utrata wartości WNiP, która polega na tym, że istnieje duże prawdopodobieństwo, że wartości te nie przyniosą w przyszłości spodziewanych korzyści ekonomicznych, to dokonuje się odpisu aktualizującego wartość tych aktywów. Odpis taki na podstawie art. 32 ust. 4 ustawy o rachunkowości obciąża pozostałe koszty operacyjne.

Składniki WNiP podlegają ujawnieniu w bilansie jednostki w pierwszej pozycji aktywów w tzw. wartości netto. Jest to różnica pomiędzy wartością początkową WNiP a dokonanymi od niej odpisami amortyzacyjnymi i ewentualnymi odpisami z tytułu trwałej utraty wartości. Aby ją ustalić, należy od kwoty figurującej na koncie 02 "Wartości niematerialne i prawne" odjąć wielkość odpisów z konta 07-2 "Odpisy umorzeniowe wartości niematerialnych i prawnych" i z konta 07-5 "Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości niematerialnych i prawnych".

WNiP prezentowane w bilansie po stronie aktywów w zależności od wzoru sprawozdania finansowego wykazywane są w pozycji:

1) A.I "Wartości niematerialne i prawne" (z dalszym podziałem) - gdy sprawozdanie jest przygotowywane według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości,

2) A "Aktywa trwałe, w tym środki trwałe" - jeśli jednostka sporządza sprawozdanie zgodnie z załącznikiem nr 4,

3) A.I "Wartości niematerialne i prawne" - przy opracowywaniu sprawozdania według załączników nr 5 lub nr 6.

Przygotowując sprawozdanie finansowe według załącznika nr 1, należy pamiętać, że konieczny jest dalszy podział WNiP ujawnianych w pozycji A.I. Aktywa te należy przedstawić szczegółowo odrębnie jako:

a) "Koszty zakończonych prac rozwojowych" - w pozycji A.I.1,

b) "Wartość firmy" - w pozycji A.I.2,

c) "Inne wartości niematerialne i prawne" - w pozycji A.I.3 (zalicza się tu m.in. autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje, prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych i zdobniczych, a także know-how),

d) "Zaliczki na wartości niematerialne i prawne" - w pozycji A.I.4 (w bilansie prezentuje się je według wartości nominalnej - saldo Wn konta 24 "Pozostałe rozrachunki" lub konta 30 "Rozliczenie zakupu").