Wstępna opłata leasingowa

Spółka jawna zakupiła i modernizuje budynek, w którym będzie prowadziła działalność rekreacyjno-sportową. Wyposażenie budynku stanowi drogi sprzęt, który spółka otrzymała w ramach umowy leasingu operacyjnego. Z uwagi na trwające wciąż prace inwestycyjne w budynku, sprzęt nie jest jeszcze używany. Jak opłatę wstępną ująć w podatkowej księdze?

Całą kwotę opłaty wstępnej należy ująć w kolumnie 13 podatkowej księgi - pod datą wystawienia faktury dokumentującej tę opłatę.

Podatnik prowadzący działalność gospodarczą może na jej potrzeby zawrzeć umowę leasingu operacyjnego, zgodnie z którą będzie obciążany opłatami leasingowymi, w tym tzw. opłatą wstępną zwaną też czynszem inicjalnym. Jeżeli umowa spełnia warunki określone w art. 23b updof, to ponoszone z tego tytułu wydatki stanowią u leasingobiorcy (korzystającego) koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 22 updof. Oznacza to, że należy je ująć w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz uwzględnić w rozliczeniu podatkowym.

Generalnie, zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 22 ust. 4 updof, koszty uzyskania przychodów są potrącane tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione (tzw. metoda uproszczona). Za dzień poniesienia kosztu, w odniesieniu do podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów, uważa się przy tym dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu (art. 22 ust. 6b updof).

Ustawodawca dopuścił jednak możliwość rozliczania kosztów uzyskania przychodów przez podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów w sposób określony w art. 22 ust. 5-5c updof. Wybierając ten sposób rozliczenia kosztów (tzw. metoda memoriałowa), podatnik musi określić ich związek z przychodami.

W przypadku bowiem kosztów bezpośrednio związanych z przychodami, co do zasady, są one potrącane w roku podatkowym, w którym uzyskano odpowiadające im przychody (art. 22 ust. 5 updof). Natomiast w przypadku kosztów innych niż bezpośrednio związane z przychodami (tzw. kosztów pośrednich) zastosowanie znajduje art. 22 ust. 5c updof, który stanowi, że tego rodzaju koszty są potrącalne w dacie ich poniesienia. Przy czym jeżeli koszty pośrednie dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku, to są one rozliczane proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Z uwagi na to, że opłaty leasingowe nie są kosztami bezpośrednio związanymi z przychodami, przez długi czas istniały wątpliwości, jak podatnicy stosujący memoriałową metodę rozliczania kosztów podatkowych powinni rozliczać opłatę wstępną. Organy podatkowe stały na stanowisku, że taka opłata powinna być rozliczana proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczy umowa leasingu. Ostatecznie, pod wpływem wykładni sądowej, zmieniły stanowisko w tej sprawie (por. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 9 grudnia 2016 r., nr 2461-IBPB-1-1.4511.585.2016.1.ZK), przyjmując argumentację, że wstępna opłata leasingowa ma charakter opłaty samoistnej, nieprzypisanej do poszczególnych rat leasingowych, a jej poniesienie jest warunkiem koniecznym do realizacji umowy leasingu.

W rezultacie, zgodnie z obecnie obowiązującą wykładnią, niezależnie od stosowanej metody rozliczania kosztów uzyskania przychodów, w podatkowej księdze koszt z tytułu wstępnej opłaty leasingowej należy ująć jednorazowo w dacie poniesienia.

Tak więc w opisanym przypadku, cały wydatek z tytułu opłaty wstępnej poniesionej w związku z umową leasingu operacyjnego sprzętu stanowiącego wyposażenie budynku podatnik powinien wpisać w podatkowej księdze w kolumnie 13 "pozostałe wydatki", pod datą wystawienia faktury.

Na koniec należy dodać, że bez znaczenia na ujęcie omawianego kosztu i jego uwzględnienie w rozliczeniu podatkowym ma okoliczność, że z uwagi na trwające prace modernizacyjne budynku, leasingowany sprzęt nie jest jeszcze używany.