Decyzja (uchwała) w sprawie uproszczeń dla jednostek mikro lub małych

Jednym z istotnych warunków przyjęcia uproszczeń dla jednostek mikro lub małych określonych w ustawie o rachunkowości jest podjęcie w tej sprawie decyzji przez organ zatwierdzający. Decyzja ta może przybrać różne formy.

Organem zatwierdzającym jest, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 7 ustawy o rachunkowości, organ, który zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, statutem, umową lub na mocy prawa własności, jest uprawniony do zatwierdzania sprawozdania finansowego jednostki. W przedsiębiorstwie osoby fizycznej jest to ta osoba, w spółkach cywilnych, jawnych, partnerskich, komandytowych to wspólnicy, w spółce komandytowo-akcyjnej - walne zgromadzenie, w spółce z o.o. - zwyczajne zgromadzenie wspólników, a w spółce akcyjnej - zwyczajne zgromadzenie akcjonariuszy. Generalnie więc organem zatwierdzającym są właściciele jednostki.

Nie jest możliwe sporządzenie sprawozdania finansowego z zastosowaniem uproszczeń dla jednostki mikro lub małej bez decyzji organu zatwierdzającego w tej sprawie.

Przepisy ustawy o rachunkowości nie wskazują, w jakim terminie należy podjąć decyzję (uchwałę) w sprawie przyjęcia uproszczeń dla jednostek mikro lub małych. Ze względu na to, że uproszczenia te dotyczą sprawozdania finansowego, ostateczny termin na jej podjęcie wyznacza dzień sporządzenia tego sprawozdania. Zgodnie z art. 52 ust. 1 ustawy sprawozdanie finansowe należy sporządzić w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego. Przy czym jednostka może tego dokonać wcześniej i wtedy to w dacie faktycznego sporządzenia sprawozdania powinna dysponować decyzją (uchwałą) organu zatwierdzającego dopuszczającą możliwość przyjęcia statusu jednostki mikro lub małej i tym samym zastosowania w sprawozdaniu określonych uproszczeń.

Z przepisów ustawy nie wynika natomiast, kiedy najwcześniej można podjąć decyzję (uchwałę) w sprawie przyjęcia statusu jednostki mikro czy małej. Trzeba jednak pamiętać, że możliwość przyjęcia uproszczeń przewidzianych dla tych jednostek wymaga w niektórych przypadkach sprawdzenia, czy spełnione są kryteria wartościowe dotyczące roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe. Poza tym w trakcie danego roku mogą wystąpić zdarzenia, które przesądzą o tym, że zakres uproszczonego sprawozdania finansowego za ten rok będzie dla właścicieli niewystarczający. Dlatego mogą oni podejmować decyzję (uchwałę) w sprawie uproszczeń corocznie, po zakończeniu roku, za który będzie opracowane sprawozdanie finansowe, gdy odpowiednie dane są już znane - lecz przed sporządzeniem tego sprawozdania.

Może to być jednak kłopotliwe, szczególnie w przypadku jednostek, których wszyscy właściciele spotykają się razem zasadniczo raz w roku, na okoliczność zatwierdzenia sprawozdania finansowego i dokonania podziału (pokrycia) wyniku finansowego. Ponieważ ustawa o rachunkowości nie zawiera szczegółowych regulacji w tej sprawie, za dopuszczalne należy uznać także podjęcie decyzji (uchwały) w formie warunkowej, tj. że jednostka będzie sporządzać roczne sprawozdania finansowe z zastosowaniem uproszczeń dla jednostek mikro lub jednostek małych, o ile spełnione będą przesłanki określone odpowiednio w art. 3 ust. 1a i 1b ustawy o rachunkowości lub art. 3 ust. 1c i 1d tej ustawy. Podjęcie w bieżącym roku decyzji (uchwały) w tej formie, po sporządzeniu sprawozdania finansowego za rok poprzedni, jest wiążące dla jednostki w odniesieniu do sprawozdania finansowego za bieżący rok oraz lata kolejne.