vademecum księgowego, prowadzenie ksiąg rachunkowych, księgi podatkowe
lupa
Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
A A A

Przykłady ujęcia wybranych operacji w sprawozdaniu finansowym - Dodatek nr 3 do Zeszytów Metodycznych Rachunkowości nr 4 (508) z dnia 20.02.2020

Utworzenie odpisu aktualizującego wartość należności

Odpisy aktualizujące wartość należności tworzy się w odniesieniu do należności, których spłata przez nabywców jest zagrożona, lub wyegzekwowanie ich może przysparzać trudności bądź jest niemożliwe. Mamy wtedy do czynienia z utratą wartości użytkowej należności, a ich wartość w księgach rachunkowych wymaga aktualizacji nie później niż na dzień bilansowy.

Na dzień bilansowy ustawa o rachunkowości wymaga, aby wycenić należności w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem zasady ostrożności (por. art. 28 ust. 1 pkt 7 ustawy o rachunkowości).

W celu ustalenia kwoty wymaganej zapłaty, wartość nominalną należności na dzień bilansowy powiększa się między innymi o należne wierzycielowi od dłużnika kary umowne, zasądzone koszty sądowe oraz należne odsetki za zwłokę, jeśli jednostka oczekuje ich zapłaty.

Zastosowanie do należności zasady ostrożnej wyceny polega natomiast na tym, że w bilansie należy wykazać realną jej wartość, czyli uwzględniającą stopień prawdopodobieństwa jej zapłaty. Stosownie do art. 28 ust. 7 ustawy o rachunkowości, trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów - w tym przypadku należność - nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych. Uzasadnia to dokonanie odpisu aktualizującego doprowadzającego wartość należności wynikającą z ksiąg rachunkowych do realnej jej wartości, czyli prawdopodobnej do ściągnięcia kwoty.

Odpisy aktualizujące tworzy się w odniesieniu do należności, które w znaczącym stopniu są zagrożone brakiem zapłaty. Dotyczy to zarówno należności przeterminowanych, tj. których termin zapłaty nie został dotrzymany, jak również nieprzeterminowanych, tj. dla których termin płatności jeszcze nie zapadł, przy czym np. sytuacja finansowa dłużnika wskazuje na ryzyko niewywiązania się z płatności. Tego rodzaju należności nadal pozostają w księgach rachunkowych, gdyż nie można ich uznać za bezpowrotnie utracone. Ostrożność nakazuje jednak liczyć się z tym, że ich zapłata (w całości lub w części) może nie nastąpić.

Jednostka w celu oceny zasadności dokonania odpisu aktualizującego wartość danej należności i jego wysokości powinna przeanalizować posiadane przez siebie informacje o dłużniku, tj. między innymi ocenić jego sytuację płatniczą, sprawdzić czas zalegania z zapłatą, ocenić jak przebiega współpraca z kontrahentem, upewnić się czy inne należności od tego kontrahenta zostały uregulowane, zwrócić się z prośbą o potwierdzenie salda swoich należności w ramach rocznej inwentaryzacji. Na podstawie zebranych informacji jednostka określa stopień prawdopodobieństwa spłaty należności i podejmuje decyzję o utworzeniu odpisu aktualizującego. Decyzja powinna mieć formę pisemną, zawierać opis sytuacji i dane liczbowe uzasadniające dokonanie odpisu. Zatwierdza ją kierownik jednostki lub osoba przez niego upoważniona.

Ustawa o rachunkowości nie podaje szczegółowo w jakiej kwocie powinien być utworzony odpis. W art. 35b ust. 1 ww. ustawy określono jedynie ich górne granice, co przedstawia poniższa tabela.

Górne granice odpisów aktualizujących wartość należności wynikające z ustawy o rachunkowości
Rodzaj należności Wysokość odpisu aktualizującego
Należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości oraz w stosunku do których zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne lub został złożony wniosek o zatwierdzenie układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu Do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu-komisarzowi w postępowaniu upadłościowym lub umieszczonej w spisie wierzytelności w postępowaniu restrukturyzacyjnym
Należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza lub jedynie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego W pełnej wysokości należności
Należności kwestionowane przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna Do wysokości niepokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności
Należności stanowiące równowartość kwot podwyższających należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego W wysokości tych kwot, do czasu ich otrzymania lub odpisania
Należności przeterminowane lub nieprzeterminowane o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności, w przypadkach uzasadnionych rodzajem prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców W wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu, w tym także ogólnego, na nieściągalne należności

Odpisy aktualizujące wartość należności ujmuje się na koncie 28 "Odpisy aktualizujące wartość należności". Dla celów bilansowych odpisem aktualizującym obejmuje się kwotę należności wraz z VAT, czyli wartość brutto należności.

Utworzony odpis aktualizujący księguje się w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych w odniesieniu do wartości nominalnej należności, oraz w koszty finansowe, w odniesieniu do naliczonych odsetek (por. art. 35b ust. 2 ustawy o rachunkowości).

Odpisy aktualizujące zmniejszają wartość należności podlegającej wykazaniu w bilansie. W rachunku zysków i strat sporządzanym według załącznika nr 1 lub 5 do ustawy o rachunkowości odpis aktualizujący wartość należności w części zaliczonej do pozostałych kosztów operacyjnych, ujęty na koncie 76-1, prezentuje się w części dotyczącej pozostałych kosztów operacyjnych - w pozycji "Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych". Z kolei część odpisu dotyczącą odsetek, zaliczoną do kosztów finansowych i ujętą na koncie 75-1, prezentuje się w rachunku zysków i strat sporządzanym według załącznika nr 1 lub 5 do ustawy o rachunkowości - w części dotyczącej kosztów finansowych w pozycji "Aktualizacja wartości aktywów finansowych".

Natomiast w ustępie 1 pkt 7 dodatkowych informacji i objaśnień sporządzanych według załącznika nr 1 wykazuje się dane o odpisach aktualizujących wartość należności, ze wskazaniem stanu na początek roku obrotowego, zwiększeniach, wykorzystaniu, rozwiązaniu i stanie na koniec roku obrotowego.

Przykład

I. Założenia:

  1. Z informacji, które uzyskała spółka wynika, że sytuacja majątkowa i finansowa dłużnika jest niepokojąca, w związku z czym spłata należności jest zagrożona. Należność objęta ryzykiem niespłacalności wynosi: 45.000 zł brutto. Termin spłaty należności przypada w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego - 31 grudnia 2019 r.
     
  2. Po analizie sytuacji płatniczej dłużnika, spółka ustaliła, że prawdopodobieństwo nieodzyskania należności wynosi: 80% i utworzyła, na dzień bilansowy, odpis aktualizujący wartość tej należności w wysokości: 36.000 zł (tj. 45.000 zł × 80%).
     
  3. Spółka sporządza sprawozdanie finansowe według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości. Należność objęta odpisem aktualizującym stanowi należność od pozostałych jednostek. Rachunek zysków i strat sporządzany jest w wariancie kalkulacyjnym.

II. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. PK - utworzenie odpisu aktualizującego wartość należności, której spłata jest zagrożona 36.000 zł 76-1 28

III. Księgowania:

Utworzenie odpisu aktualizującego wartość należności

IV. Ustalenie wartości należności i odpisu aktualizującego na dzień bilansowy:

W bilansie spółka wykaże wartość należności w wysokości: 9.000 zł (tj. 45.000 zł - 36.000 zł), w aktywach w pozycji B.II.3 lit. a) "Należności krótkoterminowe od pozostałych jednostek z tytułu dostaw i usług o okresie spłaty do 12 miesięcy".

W rachunku zysków i strat spółka wykaże wartość odpisu aktualizującego ujętą na koncie 76-1 w wysokości: 36.000 zł, w pozycji H.II. "Aktualizacja wartości aktywów niefinansowych".

W informacji dodatkowej spółka ujawni następujące dane:

Fragment noty nr 10 Odpisy aktualizujące wartość należności

Grupa należności Stan na
początek roku obrotowego
(zł)
Zmiana stanu odpisów w ciągu roku obrotowego (zł) Stan na koniec roku obrotowego
(zł)
(2 + 3 - 4 - 5)
zwiększenia wykorzystanie uznanie
za zbędne
1 2 3 4 5 6
Należności krótkoterminowe: 0 36.000 0 0 36.000
a) z tytułu dostaw i usług, o okresie spłaty:
0 36.000 0 0 36.000
        - do 12 miesięcy 0 36.000 0 0 36.000
 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.PoradnikKsiegowego.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
2
3
9
10
13
14
16
17
18
19
22
23
24
26
27
29
30
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
Zasady rachunkowości w jednostkach i zakładach budżetowych
Rachunkowość finansowa, budżetowa, w przykładach liczbowych ...
Vademecum Podatnika - podstawowe informacje dotyczące podatków
Przydatne linki
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.