Pozostała działalność operacyjna

Pozostałe przychody i koszty operacyjne

Pozostałe przychody i koszty operacyjne obejmują te przychody i koszty, które wiążą się z podstawową (statutową) działalnością operacyjną jednostki w sposób pośredni. Wynika to z art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości. W przepisie tym został zawarty katalog przykładowych pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych.

Do ujmowania w ewidencji księgowej pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych służą odpowiednio konta 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne" i 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne". Po stronie Ma konta 76-0 ewidencjonuje się przychody odnoszące się w sposób pośredni do działalności operacyjnej jednostki. Są to np.:

• przychody dotyczące sprzedaży lub likwidacji środków trwałych, 
   
• odpisane zobowiązania przedawnione i umorzone, 
   
• otrzymane darowizny oraz dotacje na cele inne niż dopłaty do cen sprzedaży oraz nabycia lub wytworzenia środków trwałych, środków trwałych w budowie oraz wartości niematerialnych i prawnych, 
   
• przychody z tytułu najmu lub dzierżawy środków trwałych, jeśli najem nie jest związany z podstawową działalnością jednostki,
   
• przychody związane ze zdarzeniami losowymi,
   
• otrzymane odszkodowania i kary umowne.

Wszelkie koszty dotyczące pośrednio działalności operacyjnej jednostki księguje się po stronie Wn konta 76-1. Podlegają tu ewidencji m.in.:

• nieumorzona wartość początkowa sprzedanych lub zlikwidowanych środków trwałych,
   
• kwota utworzonych odpisów aktualizujących wartość aktywów, 
   
• odpisane należności przedawnione, umorzone i nieściągalne, 
   
• straty dotyczące zdarzeń losowych, 
   
• wartość darowanych innym podmiotom składników majątku,
   
• zapłacone oraz nakazane do zapłaty kary umowne, grzywny, 
   
• przepadek wniesionych przez jednostkę kaucji lub wadium.

Pozostałe przychody i koszty operacyjne obejmują skutki zdarzeń niezwiązanych bezpośrednio z działalnością operacyjną jednostki.

Ujęcie w rachunku zysków i strat

Pozostałe koszty i przychody operacyjne są prezentowane w rachunku zysków i strat generalnie oddzielnie. Wynika to z art. 47 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Wyjątek od tej zasady stanowi rozchód niefinansowych aktywów trwałych, który prezentuje się w kalkulacyjnym oraz porównawczym rachunku zysków i strat sporządzanym według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości per saldo jako zysk lub stratę. Zysk z tej operacji ujmuje się w pozostałych przychodach operacyjnych, a stratę prezentuje się w pozostałych kosztach operacyjnych.

Zgodnie ze wzorem z załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości zysk z tytułu rozchodu niefinansowych aktywów trwałych prezentuje się w pozycji G.I, a w porównawczym w pozycji D.I. Z kolei stratę prezentuje się w pozycji H.I (wariant kalkulacyjny) lub w pozycji E.I (wariant porównawczy). Kwotę dotacji, dopłat i subwencji przeznaczonych np. na dofinansowanie bieżącej działalności jednostki w rachunku zysków i strat ujmuje się w pozycji G.II (wariant kalkulacyjny) lub D.II (wariant porównawczy). W pozycji H.II (wariant kalkulacyjny) lub w pozycji E.II (wariant porównawczy) prezentuje się aktualizację wartości aktywów niefinansowych. Z kolei korektę odpisów z tytułu utraty wartości wykazuje się w pozycji G.III (wariant kalkulacyjny) lub w pozycji D.III (wariant porównawczy). W pozycji G.IV (wariant kalkulacyjny) lub w pozycji D.IV (wariant porównawczy) przedstawia się inne pozostałe przychody operacyjne, a w pozycji H.III (wariant kalkulacyjny) lub w pozycji E.III (wariant porównawczy) inne pozostałe koszty operacyjne.