Prowadzenie kont ksiąg pomocniczych dla operacji sprzedaży produktów

Konta analityczne są kontami ksiąg pomocniczych. Konta ksiąg pomocniczych zawierają zapisy będące uszczegółowieniem i uzupełnieniem zapisów kont księgi głównej. Prowadzi się je w ujęciu systematycznym jako wyodrębniony system ksiąg, kartotek (zbiorów kont), komputerowych zbiorów danych, uzgodniony z saldami i zapisami na kontach księgi głównej (art. 16 ust. 1 ustawy o rachunkowości). Konta ksiąg pomocniczych należy prowadzić również dla operacji sprzedaży (art. 17 ust. 1 ww. ustawy).

Ewidencję analityczną do konta 70-0 "Sprzedaż produktów" prowadzi się w celu uzyskania szczegółowych informacji na temat sprzedaży, które mają pomóc kadrze menedżerskiej w podejmowaniu decyzji. Analityka ta powinna także ułatwić sporządzenie sprawozdania finansowego. Przykładowo w dodatkowych informacjach i objaśnieniach wykazuje się strukturę rzeczową (rodzaje działalności) i terytorialną (rynki geograficzne) przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów, w zakresie, w jakim te rodzaje i rynki istotnie różnią się od siebie, z uwzględnieniem zasad organizacji sprzedaży produktów i świadczenia usług. Informacje te można przedstawić w formie tabelarycznej.

Dlatego też w księgach rachunkowych w ramach przychodów ze sprzedaży produktów najczęściej wydziela się konta analityczne według:

1) grup produktów (grup asortymentowych, linii produktów) lub zakładów produkcyjnych - w celu uzyskania informacji dotyczących kształtowania się wielkości sprzedaży dla poszczególnych grup, linii, asortymentów, co ma służyć do analizy sprzedaży i rentowności,

2) kierunków sprzedaży (struktura terytorialna), gdy jednostka sprzedaje swoje wyroby bądź usługi na terenie kraju, na terenie Unii Europejskiej, eksportuje swoje wyroby do innych krajów spoza UE oraz rodzajów sprzedaży (struktura rzeczowa) - w celu sporządzenia informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego,

3) odbiorców, gdy jednostka sprzedaje swoje produkty dla jednostek z nią powiązanych oraz pozostałych - w celu wykazania w rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego wielkości sprzedaży zrealizowanych w odniesieniu do podmiotów powiązanych,

4) obowiązujących stawek VAT dla konkretnych produktów lub usług - w celach kontrolnych, na potrzeby porównania sprzedaży wynikającej z ksiąg rachunkowych z ewidencją podatkową VAT, czy też deklaracją VAT.

Ponadto w jednostkach świadczących usługi, w tym budowlane, ewidencja analityczna powinna umożliwić ustalenie przychodów uzyskanych z długoterminowych usług, z podziałem na:

1) wynikające z wystawionych faktur (stanowiących przychód podatkowy),

2) stanowiące nadwyżkę przychodów oszacowanych na podstawie pomiaru stopnia zaawansowania usługi (niestanowiących przychodów podatkowych).

Przykład

I. Założenia:

Spółka prowadzi sprzedaż artykułów elektrycznych w trzech grupach asortymentowych: aparatura elektryczna, rozdzielnice i obudowy oraz źródła światła. Ze względu na ułatwienie kontroli sprzedaży i możliwość analizy danych, jednostka prowadzi ewidencję sprzedaży produktów według grup asortymentowych. Do konta 70-0 "Sprzedaż produktów" spółka prowadzi następującą analitykę:

a) konto 70-0/10/1 "Sprzedaż objęta stawką VAT 23% - aparatura elektryczna",

b) konto 70-0/10/2 "Sprzedaż objęta stawką VAT 23% - rozdzielnice i obudowy",

c) konto 70-0/10/3 "Sprzedaż objęta stawką VAT 23% - źródła światła".

W lutym 2020 r. wystawiono kontrahentowi "A" fakturę sprzedaży na kwotę brutto: 6.150 zł, na którą składały się następujące pozycje:

a) aparatura elektryczna: 2.460 zł (w tym VAT 23%: 460 zł),

b) źródła światła: 3.690 zł (w tym VAT 23%: 690 zł).

II. Dekretacja:

III. Księgowania: