Objęcie wyrobów gotowych bieżącą ewidencją bilansową

Jeśli mimo uproszczonej ewidencji kosztów (tzn. wyłącznie na kontach zespołu 4) jednostka zdecyduje się objąć wyroby gotowe bieżącą ewidencją bilansową, to - na podstawie art. 28 ust. 11 pkt 1 ustawy o rachunkowości - zapasy wyrobów gotowych na dzień ich powstania ujmuje w księgach rachunkowych według kosztów wytworzenia.

W celu ustalenia kosztu wytworzenia produktu, konieczne jest takie uszczegółowienie ewidencji kosztów na kontach rodzajowych, aby na podstawie dokonanych zapisów można było ustalić kwotę kosztów prostych, które są uwzględniane w koszcie wytworzenia produktu gotowego. Trzeba także prowadzić odrębną ewidencję kosztów zarządu i sprzedaży, których nie zalicza się do kosztów wytworzenia produktów.

Przyjęcie produktów gotowych z produkcji do magazynu można księgować na podstawie dowodu "PW - Przyjęcie wyrobu", zapisem: Wn konto 60, Ma konto 49.

Ponadto, w przypadku stosowania do wyceny wyrobów stałych cen ewidencyjnych (por. art. 34 ust. 2 ustawy o rachunkowości) co miesiąc należy porównywać koszty zgromadzone na koncie 40 z kwotą ujętą po stronie Ma konta 49 i ustalać odchylenia od cen ewidencyjnych, odnosząc je na konto 62 "Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów", zapisem: Wn/Ma konto 49, Ma/Wn konto 62, celem dalszego ich rozliczenia. Jeżeli na koniec okresu nie ma zapasu wyrobów, to różnice pomiędzy kosztem wytworzenia a ceną przyjętą do ewidencji zapasów wyrobów gotowych można odnieść bezpośrednio na wynik finansowy.

Co istotne, w przypadku ewidencji bilansowej wyrobów gotowych na koncie 60, księgowaniu podlegał będzie także koszt wytworzenia sprzedanych produktów. Ujmuje się go na koncie 70-1 w oparciu o dowód "WZ - Wydanie na zewnątrz", zapisem: Wn konto 70-1, Ma konto 60.

Natomiast samą wartość przychodów ze sprzedaży wyrobów gotowych ewidencjonuje się według zasad ogólnych, odnosząc ją na konto 70-0 "Sprzedaż produktów".

Przykład

I. Założenia:

Jednostka produkcyjna prowadzi ewidencję bilansową produktów gotowych. Koszty działalności ewidencjonuje wyłącznie na kontach zespołu 4. Jednostka prowadzi ewidencję analityczną umożliwiającą ustalenie kosztu wytworzenia produktów. W marcu 2020 r. jednostka przekazała z magazynu na potrzeby produkcji materiały (surowce) o wartości według cen zakupu: 3.750 zł. Łączne koszty wytworzenia produktów w tym miesiącu wyniosły: 9.600 zł. Wszystkie wyprodukowane wyroby przyjęto do magazynu po koszcie wytworzenia: 9.600 zł. Ostatniego dnia marca 2020 r. sprzedano wszystkie wyroby, wystawiając fakturę na kwotę: 12.500 zł (plus VAT: 2.875 zł).

II. Dekretacja:

III. Księgowania: