Odroczony podatek dochodowy z tytułu przejściowej różnicy w wysokości amortyzacji bilansowej i podatkowej

Spółka z o.o. zakupiła maszynę produkcyjną. Wartość tej maszyny została w 60% sfinansowana z bezzwrotnej dotacji. Dla celów bilansowych spółka przyjęła 25% stopę amortyzacji, a podatkowych 14%. Jak ustalić kwotę odroczonego podatku dochodowego?

Z treści pytania wynika, iż jednostka nabyła maszynę produkcyjną, którą bilansowo zamierza amortyzować stawką 25% (co oznacza, że określony przez jednostkę okres ekonomicznej użyteczności tego środka trwałego wynosi 5 lat), zaś dla celów podatkowych zamierza zastosować stawkę w wysokości 14%. W takiej sytuacji koszt z tytułu amortyzacji powstaje wcześniej bilansowo, a dopiero w późniejszym okresie podatkowo. Na skutek tego wartość bilansowa środka trwałego jest niższa od jego wartości podatkowej i powstaje ujemna różnica przejściowa, która spowoduje w przyszłości zmniejszenie podstawy opodatkowania.

Jeżeli wystąpi ujemna różnica przejściowa, która spowoduje w przyszłości zmniejszenie podstawy obliczenia podatku dochodowego, to - w świetle art. 37 ust. 4 ustawy o rachunkowości - ustala się aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego w wysokości kwoty przewidzianej w przyszłości do odliczenia od podatku dochodowego, ustalonej przy uwzględnieniu zasady ostrożności.

Należy jednak pamiętać, iż - na podstawie art. 37 ust. 1 ustawy o rachunkowości - odroczony podatek dochodowy (rezerwę i aktywa) ustala się w związku z przejściowymi różnicami między wykazywaną w księgach rachunkowych wartością aktywów i pasywów a ich wartością podatkową.

Pomiędzy amortyzacją bilansową a podatkową mogą także powstać różnice trwałe, na które nie tworzy się odroczonego podatku dochodowego. Jedną z przyczyn trwałej różnicy jest sfinansowanie w części zakupu środka trwałego z bezzwrotnej dotacji. Amortyzacja tej części wartości środka trwałego, która została sfinansowana dotacją, nie będzie nigdy zaliczona do kosztów uzyskania przychodów.

Przykład

I. Założenia:

1. Spółka z o.o. w 2020 r. zakupiła maszynę produkcyjną o wartości początkowej: 500.000 zł. Zakup ten został w 60% sfinansowany z bezzwrotnej dotacji. Przyjęty dla celów bilansowych okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego wynosi 4 lata.
2. Dla celów podatkowych stawka amortyzacji wynikająca z Wykazu wynosi 14%. Amortyzacje bilansową i podatkową rozpoczęto w lutym 2020 r.

II. Ustalenie odroczonego podatku dochodowego