Amortyzacja sezonowa środka trwałego

Prowadzimy działalność gospodarczą, która ma charakter sezonowy. Na potrzeby tej działalności zakupiliśmy w listopadzie 2020 r. jacht motorowy. Czy dla celów bilansowych i podatkowych możemy dokonywać sezonowych odpisów amortyzacyjnych?

Z treści art. 32 ust. 1 ustawy o rachunkowości wynika, że odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środka trwałego dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji. Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do używania, a jej zakończenie, nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową środka trwałego lub przeznaczenia go np. do likwidacji, czy sprzedaży. W art. 31 ust. 2 ustawy o rachunkowości ustawodawca wyjaśnia, iż odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w celu uwzględnienia utraty wartości środków trwałych na skutek ich używania lub upływu czasu. Nie podlegają amortyzacji te środki trwałe, które mimo upływu czasu, nie tracą na wartości, tj. grunty, jeśli nie służą wydobyciu kopalin metodą odkrywkową. Z kolei w odniesieniu do środków trwałych nieprzydatnych gospodarczo, które nie nadają się do sprzedaży, ustawa o rachunkowości przewiduje dokonywanie odpisów aktualizujących z tytułu trwałej utraty wartości.

Podsumowując, w świetle przepisów ustawy o rachunkowości, mimo tego, że środek trwały pozostaje nieużywany przez część roku, tj. jest używany tylko w sezonie letnim lub tylko w zimowym, odpisów amortyzacyjnych od tego środka trwałego należy dokonywać przez cały rok obrotowy.

Odmiennie zagadnienie to regulują przepisy podatkowe. Jak wynika z treści art. 16h ust. 1 pkt 3 updop oraz art. 22h ust. 1 pkt 3 updof, od używanych sezonowo środków trwałych odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w okresie ich wykorzystywania. Wysokość odpisów miesięcznych ustala się w takich przypadkach przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy w sezonie albo przez 12 miesięcy w roku. Wybór sposobu ustalania miesięcznego odpisu amortyzacyjnego należy do podatnika. W przypadku ustalenia miesięcznego odpisu amortyzacyjnego przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy w sezonie, środek trwały zostanie zamortyzowany w okresie odpowiadającym długości jego amortyzacji przy stosowaniu metody liniowej. Natomiast w przypadku ustalenia miesięcznego odpisu amortyzacyjnego przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez 12 miesięcy w roku, okres amortyzacji będzie dłuższy. Wydłużenie okresu amortyzacji następuje o tyle miesięcy, ile dany środek trwały nie jest wykorzystywany poza sezonem.

Bilansowe odpisy amortyzacyjne od środków trwałych wykorzystywanych sezonowo podlegają ujęciu w księgach rachunkowych według ogólnych zasad obowiązujących wszystkie środki trwałe, natomiast wysokość odpisów amortyzacyjnych uwzględnianych w rachunku podatkowym ustala się pozaksięgowo.

Warto zwrócić uwagę na kwestię amortyzacji środków trwałych wykorzystywanych sezonowo przedstawioną w KSR nr 11. Standard ten zaleca, aby w przypadku sezonowego wykorzystywania środka trwałego stosować metodę amortyzacji naturalnej (por. pkt 8.25 KSR nr 11). W świetle standardu sezonowość dotyczy tych obiektów środków trwałych, które podlegają sezonowemu wykorzystaniu np. maszyny budowlane, pojazdy służące odśnieżaniu, a nie wszystkich środków trwałych.

Podkreślamy przy tym, że stosownie do treści art. 10 ust. 3 ustawy o rachunkowości, w sprawach nieuregulowanych przepisami tej ustawy, przyjmując zasady (politykę) rachunkowości, jednostki mogą stosować KSR wydane przez Komitet Standardów Rachunkowości, a w przypadku braku odpowiedniego standardu krajowego, jednostki, inne niż wymienione w art. 2 ust. 3 tej ustawy, mogą stosować MSR. Z przepisu tego wynika, że korzystanie z KSR nie jest obligatoryjne, tym niemniej prowadzi do przyjęcia przez jednostkę rozwiązań, które uznaje się za zapewniające rzetelne i jasne, zgodne z przepisami o rachunkowości, przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki.