Korekta zmniejszająca wartość początkową środka trwałego w wyniku otrzymania faktury korygującej

Jesteśmy przedsiębiorstwem osoby fizycznej spełniającym warunki uznania za jednostkę małą, określone w ustawie o rachunkowości. W październiku 2020 r. do wartości początkowej środka trwałego zaliczyliśmy koszt usług wdrożeniowych. Wartość usług została skorygowana (zmniejszona) przez dostawcę. Czy w związku z otrzymaną w grudniu 2020 r. fakturą korygującą powinniśmy zmniejszyć wartość początkową środka trwałego i dokonane w 2020 r. odpisy amortyzacyjne za listopad i grudzień?

Wartość początkową środka trwałego pozyskanego w drodze zakupu stanowi cena jego nabycia zdefiniowana w art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowości. Stosownie do tego przepisu jest to cena należna sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego powiększona o koszty bezpośrednio związane z jego zakupem, a obniżona o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia i odzyski. W świetle ww. definicji ceny nabycia, ustalając wartość początkową środka trwałego należy uwzględnić kwoty przyznanych rabatów, opustów i innych zmniejszeń.

Jeśli więc dostawca jednostki pomniejszył wartość usługi wdrożeniowej, która wpływa na wartość początkową zakupionego przez jednostkę środka trwałego, to wskazane jest o kwotę wynikającą z faktury korygującej zmniejszyć wartość początkową tego środka trwałego. Jednostka może tego dokonać w miesiącu otrzymania faktury korygującej.

Od skorygowanej wartości początkowej środka trwałego dokonuje się kolejnych odpisów amortyzacyjnych. Jeśli chodzi o odpisy amortyzacyjne dokonane do czasu otrzymania faktury korygującej, to przepisy o rachunkowości nie wymagają ich korekty. Z treści art. 32 ust. 3 ustawy o rachunkowości wynika, że poprawność stosowanych okresów i stawek amortyzacji środków trwałych powinna być przez jednostkę okresowo weryfikowana, powodując odpowiednią korektę dokonywanych w następnych latach obrotowych odpisów amortyzacyjnych.

Niemniej jednak, stosownie do art. 32 ust. 7 ustawy o rachunkowości, jednostka mała może dokonywać odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych od środków trwałych według zasad określonych w przepisach podatkowych. Powyższych uproszczonych zasad amortyzacji nie mogą jednak stosować spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne i spółki jawne lub komandytowe, których wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej (por. art. 32 ust. 8 ww. ustawy).

Dla celów podatkowych otrzymanie faktury korygującej powodującej korektę wartości początkowej środka trwałego, po rozpoczęciu dokonywania odpisów amortyzacyjnych, wymaga korekty odpisów dokonanych do momentu otrzymania tej faktury. Stosownie do treści art. 15 ust. 4i updop oraz art. 22 ust. 7c updof, jeżeli korekta kosztu uzyskania przychodów, w tym odpisu amortyzacyjnego, nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, korekty dokonuje się poprzez zmniejszenie lub zwiększenie kosztów uzyskania przychodów poniesionych w okresie rozliczeniowym, w którym została otrzymana faktura korygująca lub, w przypadku braku faktury, inny dokument potwierdzający przyczyny korekty.

Zakładając, że przyczyną korekty wartości usługi wdrożeniowej nie jest błąd rachunkowy, ani inna oczywista pomyłka, korekty odpisów amortyzacyjnych dla celów podatkowych jednostka dokona bieżąco, czyli w okresie rozliczeniowym (miesiącu) otrzymania faktury korygującej.

W celu uniknięcia różnic pomiędzy amortyzacją bilansową i podatkową, przedsiębiorstwo osoby fizycznej spełniające warunki uznania za jednostkę małą, określone w ustawie o rachunkowości, przy uwzględnieniu art. 32 ust. 7 i 8 ustawy o rachunkowości, może dokonać również bilansowej korekty odpisów amortyzacyjnych. Wynik korekty można ująć w księgach rachunkowych jednorazowo w miesiącu otrzymania faktury korygującej.