Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)

Wartość sprzedanych towarów, jako element składowy kosztów działalności operacyjnej, podlega wykazaniu w rachunku zysków i strat w odrębnej pozycji, bez względu na przyjęty przez jednostkę wariant sporządzania rachunku zysków i strat oraz stosowaną metodę ewidencji zapasów - w cenach zakupu (nabycia) - jeżeli pochodzą z zakupu, kosztów wytworzenia - jeżeli pochodzą z własnej produkcji. Koszty te księguje się na odrębnym koncie 73-1 "Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)". Po stronie Wn tego konta księguje się przede wszystkim wartość sprzedanych towarów w cenach przyjętych do ewidencji, tzn. w cenach zakupu, nabycia lub stałych cenach ewidencyjnych. Po stronie Ma księguje się m.in. wszelkie zmniejszenia wartości sprzedanych towarów wynikające np. z uznanych reklamacji. Jeżeli zapasy towarów są ewidencjonowane w cenach różniących się od cen zakupu (nabycia), to wartość rozchodowanych na skutek sprzedaży towarów doprowadza się do wartości w cenach zakupu (nabycia), korygując zaksięgowaną wcześniej na koncie 73-1 wartość towarów w cenach ewidencyjnych o kwotę odchyleń od cen ewidencyjnych towarów, przypadającą na towary sprzedane.

Jeżeli ewidencja towarów prowadzona jest ilościowo-wartościowo w cenach zakupu (nabycia) lub kosztów wytworzenia, wówczas na koncie 73-1 księguje się każdorazowo, bieżąco, równolegle do zarachowania sprzedaży, wartość w cenach zakupu (nabycia) lub kosztów wytworzenia, zapisem po stronie Wn konta 73-1, w korespondencji ze stroną Ma konta 33 "Towary".

W sytuacji gdy ewidencja towarów prowadzona jest wartościowo w cenach ewidencyjnych ustalonych na poziomie cen sprzedaży brutto, w celu ustalenia wartości sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia) lub kosztów wytworzenia, na koncie 73-1 księguje się:

1) rozchód sprzedanych towarów w cenach ewidencyjnych, zapisem po stronie Wn konta 73-1, w korespondencji ze stroną Ma konta 33,

2) odchylenia kredytowe od cen ewidencyjnych z tytułu marży - w części przypadającej na sprzedane towary, zapisem po stronie Wn konta 34-2/1, w korespondencji ze stroną Ma konta 73-1,

3) odchylenia kredytowe z tytułu zarezerwowanego VAT, zapisem po stronie Wn konta 34-2/2, w korespondencji ze stroną Ma konta 73-1.

W jednostce, w której towary nie są objęte ewidencją podczas składowania, konto 73-1 obciąża się wartością towarów w cenach zakupu, bieżąco - w dniu przyjęcia towarów z zakupu, zapisem po stronie Wn konta 73-1, w korespondencji ze stroną Ma konta 30. Na dzień bilansowy lub na dzień kończący inny okres sprawozdawczy (miesiąc, kwartał, półrocze) wartość zapasów towarów w cenach zakupu przenosi się na konto 33 (zapisem po stronie Wn konta 33, w korespondencji ze stroną Ma konta 73-1) i na początku następnego okresu sprawozdawczego zalicza ponownie w koszty (zapisem po stronie Wn konta 73-1, w korespondencji ze stroną Ma konta 33).

Przykład

I. Założenia:

1. Jednostka prowadzi ewidencję magazynową towarów i wycenia je według cen zakupu.
2. W kwietniu 2021 r. jednostka zakupiła 200 szt. towaru "X" za kwotę: 35 zł/szt. Faktura dokumentująca ten zakup opiewała na kwotę netto: 7.000 zł (plus VAT: 1.610 zł).
3. W tym samym miesiącu jednostka sprzedała 140 szt. towaru "X" za kwotę: 55 zł/szt. Faktura sprzedaży towarów opiewała na kwotę netto: 7.700 zł (plus VAT: 1.771 zł).
4. Do ewidencji zakupu towarów jednostka stosuje konto 30 "Rozliczenie zakupu".

II. Dekretacja:

III. Księgowania: