Księgowe skutki informacji z banku o stanie konta walutowego

Otrzymałam pismo z banku o stanie środków na rachunku walutowym jednostki na koniec miesiąca, w którym wskazano kwotę w euro i jej przeliczenie kursem bankowym na złotówki. Kwota w złotych nie pokrywa się z kwotą figurującą na koncie 13-1 "Rachunek walutowy". Czy mam wyksięgować kwotę różnicy jako różnicę kursową?

NIE. Otrzymane z banku pismo służy uzgodnieniu stanu środków pieniężnych w walucie. Przeliczenie waluty bieżącym kursem bankowym w żaden sposób nie skutkuje księgowo.

Operacje dotyczące wpłat i wypłat dokonywanych za pośrednictwem rachunku walutowego jednostki księguje się na koncie 13-1 "Rachunek walutowy". Po stronie Wn ujmuje się wpływy na rachunek walutowy z różnych tytułów (m.in. zakup waluty, zapłata należności), a po stronie Ma tego konta rozchód waluty (m.in. sprzedaż waluty, zapłata zobowiązania). Operacje te trzeba wycenić właściwym kursem, zgodnie z art. 30 ust. 2 ustawy o rachunkowości, tj. kursem:

• faktycznym, gdy dochodzi do rzeczywistej wymiany waluty (tu np. zakup i sprzedaż waluty w banku, kantorze) lub 
• średnim NBP z dnia poprzedzającego wpływ lub wypływ środków pieniężnych z rachunku walutowego, gdy nie dochodzi do wymiany waluty (np. w razie zapłaty należności lub zobowiązań).

W przypadku rozchodu waluty z rachunku walutowego ustala się różnice kursowe między wartością waluty z dnia jej wpływu a wartością z dnia jej wypływu. Wyksięgowuje się je z konta 13-1 zasadniczo w przychody finansowe (konto 75-0) lub koszty finansowe (konto 75-1), ustając kolejność rozchodu wybraną przez siebie metodą:

• FIFO - rozchód waluty wycenia się na podstawie kursów najwcześniejszych wpływów,
• LIFO - rozchód waluty odbywa się począwszy od kursów z najpóźniejszych wpływów,
• kurs przeciętny - rozchód waluty wycenia się na podstawie średniej ważonej kursów ustalanej przy każdym kolejnym wpływie waluty.

Należy wspomnieć, że są także operacje rozchodu waluty wyceniane kursem historycznym, tj. kursem ustalonym metodą FIFO, LIFO lub średnioważonym (np. przelew środków między rachunkami walutowymi lub między rachunkiem walutowym a kasą walutową, otwarcie i likwidacja lokaty w walucie obcej). W przypadku takich operacji nie powstają różnice kursowe na rachunku walutowym.

Jednostka dokonuje zatem wyceny bieżących wpływów waluty na rachunek walutowy i wypływów z tego rachunku według odpowiednich kursów i rozlicza różnice kursowe na tym rachunku. Stan waluty wyrażony w złotówkach wynikający z konta 13-1 może zatem nie odpowiadać stanowi waluty wskazanemu w piśmie od banku, po przeliczeniu bieżącym kursem bankowym. Bieżąca wycena banku nie powoduje potrzeby rozliczania różnic kursowych na rachunku walutowym w celu doprowadzenia do stanu z otrzymanego pisma. Różnice kursowe na rachunku walutowym powstają generalnie na skutek rozchodu waluty. Do wyjątków w tym zakresie należy wycena bilansowa środków pieniężnych, do której zobowiązuje art. 30 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z tym przepisem nie rzadziej niż na dzień bilansowy wycenia się wyrażone w walutach obcych składniki aktywów (z wyłączeniem udziałów w jednostkach podporządkowanych wycenianych metodą praw własności) i pasywów po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez NBP. Jeśli rok obrotowy jednostki jest równy kalendarzowemu, na dzień bilansowy 31 grudnia trzeba wycenić walutę na rachunku walutowym kursem średnim NBP obowiązującym w tym dniu i rozliczyć powstałe różnice kursowe. Na temat bilansowej wyceny aktywów i pasywów w walucie obcej pisaliśmy m.in. w GP nr 1 z 2022 r., na stronie 12.

Bieżąco aktualizowane tabele kursów średnich NBP dostępne są w serwisie www.wskazniki.gofin.pl.