Brak wyceny pożyczki na poprzedni dzień bilansowy

Udziałowiec (osoba fizyczna) udzielił spółce w 2020 r. pożyczki na bieżącą działalność. Zgodnie z zawartą umową ma ona zostać spłacona wraz z odsetkami po 3 latach od jej udzielenia, czyli w 2023 r. Pożyczki wyceniane są w kwocie wymagającej zapłaty, jednak na dzień 31 grudnia 2020 r. przez przeoczenie nie zaksięgowano odsetek od tej pożyczki na zwiększenie wartości pożyczki i w koszty finansowe. Czy dokonując wyceny bilansowej pożyczki na dzień 31 grudnia 2021 r., należy nienaliczone odsetki za 2020 r. ująć jako stratę z lat ubiegłych?

W myśl art. 28 ust. 1 pkt 8 ustawy o rachunkowości, zobowiązanie z tytułu pożyczki na dzień bilansowy należy wycenić w kwocie wymagającej zapłaty. Uwzględnia się w niej również m.in. odsetki od pożyczki przypadające na dany rok obrotowy, także w sytuacji gdy nie wymagają one jeszcze zapłaty. Księguje się je na zwiększenie kwoty zobowiązania z tytułu pożyczki i zwiększenie kosztów finansowych (jeśli otrzymana pożyczka została przekazana na działalność bieżącą). W bilansie trzeba wykazać kwotę pozostałej do spłaty pożyczki wraz z odsetkami naliczonymi na dzień bilansowy, a w rachunku zysków i strat koszty finansowe z tytułu pożyczki pomniejszają wynik finansowy.

W sytuacji opisanej w pytaniu przez przeoczenie nie dokonano takiej wyceny na dzień bilansowy 31 grudnia 2020 r. Można więc uznać, że sprawozdanie finansowe na ten dzień zawierało nieprawidłowe dane. Jeśli błąd ten jest w ocenie jednostki istotny, tj. znacząco wpłynął na zniekształcenie sprawozdania finansowego za 2020 r., pod datą 31 grudnia 2021 r. kwotę odsetek od pożyczki przypadającą na 2020 r. należy ująć zapisem:

- Wn konto 82 "Rozliczenie wyniku finansowego",

- Ma konto 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Pożyczka od udziałowca).

Jak bowiem wynika z art. 54 ust. 3 ustawy o rachunkowości, jeżeli w danym roku obrotowym lub przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za ten rok obrotowy jednostka stwierdziła popełnienie w poprzednich latach obrotowych błędu, w następstwie którego nie można uznać sprawozdania finansowego za rok lub lata poprzednie za rzetelnie i jasno przedstawiające obraz sytuacji majątkowej, finansowej i wyniku finansowego jednostki, to kwotę korekty spowodowanej usunięciem tego błędu odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako "zysk (stratę) z lat ubiegłych".

Z kolei gdy nie doszło do istotnego wypaczenia obrazu jednostki w sprawozdaniu finansowym za 2020 r., kwotę odsetek dotyczących 2020 r. można pod datą 31 grudnia 2021 r. zaksięgować:

- Wn konto 75-1 "Koszty finansowe",

- Ma konto 24.