vademecum księgowego, prowadzenie ksiąg rachunkowych, księgi podatkowe
lupa
Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
A A A

Transakcje w walutach obcych - Dodatek nr 11 do Zeszytów Metodycznych Rachunkowości nr 14 (566) z dnia 20.07.2022

Wycena rozrachunków w walucie obcej na dzień bilansowy

Kurs stosowany do wyceny bilansowej należności i zobowiązań wyrażonych w walutach obcych

Nierozliczone na dzień bilansowy rozrachunki z kontrahentami wyrażone w walucie obcej przelicza się na walutę polską, stosując obowiązujący na dzień bilansowy średni kurs ogłoszony dla danej waluty przez NBP. Tak stanowi art. 30 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości.

Należy w tym miejscu wspomnieć, iż zasady przeliczania rozrachunków w walutach obcych na walutę polską, uszczegóławia stanowisko w sprawie rozrachunków z kontrahentami. Zaznaczmy, że stosowanie stanowisk czy Krajowych Standardów Rachunkowości nie jest obowiązkowe, lecz dobrowolne.

Ustalenie kwoty wymaganej lub wymagającej zapłaty na dzień bilansowy

Na dzień bilansowy jednostka wycenia należności - w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem zasady ostrożności (por. art. 28 ust. 1 pkt 7 ustawy o rachunkowości), natomiast zobowiązania - w kwocie wymagającej zapłaty (por. art. 28 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy).

Według definicji zawartej w stanowisku w sprawie rozrachunków z kontrahentami kwota wymaganej/wymagająca zapłaty, to wartość należności/zobowiązania ustalona na dzień ich rozliczenia lub na dzień bilansowy, jako:

  • wartość należności/zobowiązania na dzień początkowego ujęcia w księgach rachunkowych (wartość nominalna),
  • minus otrzymane do dnia rozliczenia/dnia bilansowego spłaty (raty na poczet spłaty zobowiązania), przedpłaty wniesione przez kontrahentów, przyznane kontrahentom zmniejszenia ceny (w formie różnych rodzajów rabatów, uznanych reklamacji),
  • plus naliczone na dzień rozliczenia/dzień bilansowy odsetki (umowne, ustawowe, za opóźnienie w zapłacie), kary umowne i zasądzone koszty postępowania sądowego.

Kwota wymaganej/wymagająca zapłaty nie uwzględnia czynników zewnętrznych, takich jak np. zmiana wartości pieniądza w czasie (dyskonto).

Natomiast wycena na dzień bilansowy należności od kontrahentów z zachowaniem zasady ostrożności oznacza konieczność zweryfikowania, czy ustalona na dzień bilansowy kwota wymaganej zapłaty, odpowiada na ten dzień realnej wartości należności, tj. wartości możliwej do odzyskania (wartość odzyskiwalna). W przypadku gdy wartość należności możliwa do odzyskania na dzień bilansowy jest niższa od kwoty wymaganej zapłaty, jednostka odpowiednio obniża jej wartość przez dokonanie odpisu aktualizującego wartość należności. Odpis aktualizujący wartość należności obciąża odpowiednio pozostałe koszty operacyjne lub koszty finansowe. Przy ustalaniu wartości odzyskiwalnej należności od kontrahentów i wysokości ewentualnego odpisu aktualizującego jednostka stosuje przepisy ustawy o rachunkowości (por. art. 35b tej ustawy) oraz postanowienia Krajowego Standardu Rachunkowości nr 4 "Utrata wartości aktywów".

Jeżeli jednostka na dzień bilansowy naliczyła odsetki od należności/zobowiązań wyrażonych w walucie obcej, to na dzień ich ujęcia w księgach rachunkowych wymagają one wyceny. Według pkt 6.3 stanowiska w sprawie rozrachunków z kontrahentami, odsetki naliczone przez jednostkę lub przez jej kontrahenta w walucie obcej, na dzień ich ujęcia w księgach rachunkowych przelicza się na walutę polską po kursie średnim ogłoszonym dla danej waluty przez NBP z dnia poprzedzającego dzień naliczenia odsetek (por. art. 30 ust. 2 pkt 2 ustawy o rachunkowości).

Następnie kwotę wymaganej/wymagającej zapłaty w walucie obcej przelicza na walutę polską, stosując obowiązujący na dzień bilansowy średni kurs ogłoszony dla danej waluty przez NBP.

Zazwyczaj kurs waluty obcej zastosowany do przeliczenia rozrachunków z kontrahentami w walutach obcych na walutę polską na moment ujęcia ich w księgach rachunkowych różni się od kursu waluty obcej zastosowanego do ich wyceny na dzień bilansowy. W konsekwencji powstają różnice kursowe dodatnie lub ujemne.

Rodzaje różnic kursowych Należności Zobowiązania
Dodatnie gdy kurs waluty obcej na dzień bilansowy jest wyższy od kursu na dzień ujęcia należności w księgach rachunkowych gdy kurs waluty obcej na dzień bilansowy jest niższy od kursu na dzień ujęcia zobowiązania w księgach rachunkowych
Ujemne gdy kurs waluty obcej na dzień bilansowy jest niższy od kursu na dzień ujęcia należności w księgach rachunkowych gdy kurs waluty obcej na dzień bilansowy jest wyższy od kursu na dzień ujęcia zobowiązania w księgach rachunkowych 

Przykłady liczbowe ilustrujące ewidencję księgową różnic kursowych z wyceny bilansowej

Zasady rozliczania w księgach rachunkowych różnic kursowych reguluje art. 30 ust. 4 ustawy o rachunkowości. W świetle tego przepisu, powstałe różnice kursowe ujmuje się w księgach jako przychody lub koszty finansowe. Jest to tzw. wynikowe rozliczanie różnic kursowych. Oznacza to, że wpływają one na wynik finansowy i są wykazywane w odpowiedniej pozycji rachunku zysków i strat po ich skompensowaniu. W określonych przypadkach, wskazanych w art. 28 ust. 4 i 28 ust. 8 ustawy o rachunkowości, do rozliczania różnic kursowych stosuje się tzw. bilansowe podejście. W tym przypadku zalicza się je do kosztu wytworzenia produktów, ceny nabycia towarów, ceny nabycia lub kosztu wytworzenia środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych. Jednocześnie odpowiednio koryguje się wartość rozrachunków z kontrahentami. Co ważne, w ewidencji księgowej nie kompensuje się różnic kursowych dodatnich z ujemnymi.

Jeżeli wartość należności wyrażonej w walucie obcej została objęta odpisem aktualizującym, to należy pamiętać, aby przy wycenie bilansowej tej należności dokonać również przeliczenia odpisu aktualizującego według tego samego kursu, po jakim przeliczono należność, tj. po kursie średnim NBP dla danej waluty obcej obowiązującym na dzień bilansowy. W przypadku należności objętych 100% odpisem aktualizującym, jednostka może - naszym zdaniem - zrezygnować z bilansowej wyceny zarówno należności głównej, jak i odpisu aktualizującego dokonanego od tej należności. Wartość takich należności nie jest wykazana w aktywach bilansu (ich wartość bilansowa wynosi zero).

Przykład

Wycena bilansowa rozrachunków z tytułu dostaw i usług wyrażonych w walutach obcych

I. Założenia:

  1. Spółka "Y" wykazała na dzień bilansowy, tj. 31 grudnia 2021 r.:
    a) należność handlową na kwotę: 85.000 EUR, przeliczoną na złote w dniu zarachowania po kursie: 4,50 zł/EUR,
    b) zobowiązanie handlowe na kwotę: 50.000 EUR, przeliczone na złote w dniu zarachowania po kursie: 4,62 zł/EUR.
  2. Na 31 grudnia 2021 r. średni kurs NBP wynosił: 4,5994 zł/EUR.

II. Wycena rozrachunków na dzień bilansowy:

Pozycja Wartość księgowa (EUR) Kurs historyczny (zł/EUR) Kurs z 31.12.2021 r. (zł/EUR) Wartość historyczna (zł) Wartość na 31.12.2021 r. (zł) Różnice kursowe
dodatnie (zł) ujemne (zł)
Należności handlowe 85.000  4,50 4,5994 382.500 390.949 8.449
Zobowiązania handlowe 50.000 4,62 4,5994 231.000 229.970 1.030

III. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. PK - różnice kursowe wynikające z wyceny bilansowej:    
   a) należności handlowej 8.449 zł 20 75-0
   b) zobowiązania handlowego 1.030 zł 21 75-0

IV. Księgowania:

Wycena bilansowa rozrachunków z tytułu dostaw i usług wyrażonych w walutach obcych

Przykład

Wycena bilansowa należności wyrażonej w walucie obcej objętej odpisem aktualizującym

I. Założenia:

  1. Spółka "X" wykazała na dzień bilansowy należność handlową od kontrahenta zagranicznego w kwocie: 10.000 EUR, przeliczoną na złote w dniu zarachowania po kursie: 4,62 zł/EUR. W związku z tym, iż zapłata jest wątpliwa, spółka utworzyła odpis aktualizujący na 60% wartości tej należności.
  2. Na 31 grudnia 2021 r. średni kurs NBP wynosił: 4,5994 zł/EUR.

II. Wycena należności na dzień bilansowy:

Pozycja Wartość księgowa (EUR) Kurs historyczny (zł/EUR) Kurs z 31.12.2021 r. (zł/EUR) Wartość historyczna (zł) Wartość na 31.12.2021 r. (zł) Różnice kursowe
dodatnie (zł) ujemne (zł)
Należności handlowe 10.000 4,62 4,5994  46.200,00 45.994,00 206,00
Odpis aktualizujący wartość należności 10.000 × 60% = 6.000 4,62 4,5994 27.720,00 27.596,40 123,60

III. Dekretacja:

Opis operacji Kwota Konto
Wn Ma
1. PK - utworzenie odpisu aktualizującego wartość należności: (10.000 EUR × 4,62 zł/EUR) × 60% =  27.720,00 zł 76-1 28
2. PK - wycena bilansowa należności wyrażonej w euro:    
   a) ujemna różnica kursowa 206,00 zł 75-1 20
   b) równolegle - wycena odpisu aktualizującego 123,60 zł 28 75-0

IV. Księgowania:

Wycena bilansowa należności wyrażonej w walucie obcej objętej odpisem aktualizującym

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.PoradnikKsiegowego.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

marzec 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
2
3
9
10
13
14
16
17
18
19
22
23
24
26
27
29
30
IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
Zasady rachunkowości w jednostkach i zakładach budżetowych
Rachunkowość finansowa, budżetowa, w przykładach liczbowych ...
Vademecum Podatnika - podstawowe informacje dotyczące podatków
Przydatne linki
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.