Przychody i koszty o nadzwyczajnej wartości lub które wystąpiły incydentalnie

2.1. Sf, w tym informacja dodatkowa, powinno rzetelnie i jasno przedstawiać sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy jednostki. Dodatkowe informacje i objaśnienia w informacji dodatkowej obejmują wyjaśnienia do części liczbowej sf (bilans, rachunek zysków i strat, rachunek przepływów pieniężnych, zestawienie zmian w kapitale własnym), a także inne informacje istotne dla zrozumienia tego sprawozdania. W ramach objaśnień pozycji rachunku zysków i strat w ustawie (załącznik nr 1 - ust. 2 pkt 10, załącznik nr 5 - ust. 2 pkt 11) przewiduje się wykazanie pozycji przychodów lub kosztów o nadzwyczajnej wartości lub które wystąpiły incydentalnie.

2.2. Informacje o przychodach lub kosztach o nadzwyczajnej (w tym nadzwyczajnie wysokiej) wartości lub o incydentalnym charakterze pozwalają użytkownikom sf ocenić stabilność wyniku finansowego oraz pełniej zrozumieć czynniki kształtujące ten wynik. Pominięcie informacji o tych zdarzeniach ujemnie wpływa na porównywalność informacji w rachunku zysków i strat, ponieważ z dużym prawdopodobieństwem nie będą one powtarzać się w kolejnych okresach.

2.3. Przykładem przychodów lub kosztów o nadzwyczajnej wartości lub o incydentalnym charakterze, mogą być koszty i przychody związane z:

• postawieniem jednostki w stan upadłości¹³ lub rozpoczęciem likwidacji¹⁴,
• restrukturyzacją jednostki¹⁵,
• przekształceniami własnościowymi, w tym z połączeniem jednostek gospodarczych, wniesieniem aportem zorganizowanej części przedsiębiorstwa, zmianą formy prawnej jednostki,
• wyprzedażą majątku jednostki,
• zdarzeniami losowymi, powodujące zniszczenie majątku jednostki (np. pożar, powódź, wichura itd.).

2.4. Ze względu na występujące obecnie warunki niepewności w wielu jednostkach mogą obecnie wystąpić koszty lub przychody o nadzwyczajnej wartości lub o incydentalnym charakterze, jak na przykład:

• koszty (straty) spowodowane rosyjską agresją na Ukrainę, w tym koszty udzielonej pomocy,
• koszty związane z zerwaniem umów, na przykład w związku z ich przewidywanymi stratami w razie wykonania umowy,
• koszty wynikające z podwyżek cen mediów i kluczowych dla jednostki surowców, a także nadzwyczajne przychody podmiotów zajmujących się ich dystrybucją,
• zwiększone koszty finansowania zewnętrznego oraz znaczące różnice kursowe,
• koszty znaczących podwyżek płac, w tym mających na celu rekompensatę skutków inflacji, wraz z kosztami zwiększonych obciążeń publicznoprawnych,
• odpisy aktualizujące wartość aktywów (np. niewykorzystywanych środków trwałych, niewynajętej części inwestycji w nieruchomości, niesprzedanych lub nieprzydatnych zapasów, należności od dłużników w trudnej sytuacji finansowej),
• koszty będące skutkiem utworzenia rezerw na umowy powodujące obciążenia (por. KSR 6).

2.5. Ujawnienia dotyczące przychodów lub kosztów o nadzwyczajnej wartości lub które wystąpiły incydentalnie obejmują ich kwotę a także syntetyczny opis zdarzeń powodujących powstanie tych kosztów lub przychodów.

2.6. Zalecane jest również ujawnienie przychodów lub kosztów o nadzwyczajnej wartości lub które wystąpiły incydentalnie w jednostkach sporządzających sf według innych załączników niż wskazane w punkcie V.2.1.

2.7. Jednostka nie ma obowiązku ujawniania informacji o przychodach lub kosztach o nadzwyczajnej wartości lub o incydentalnym charakterze, jeżeli w ocenie kierownictwa jednostki są one nieistotne, co oznacza, że ich pominięcie lub zniekształcenie nie wpłynie na decyzje użytkowników (art. 4 ust. 4a ustawy).

________________
¹³ Przebieg tego postępowania reguluje ustawa z dnia 28.02.2003 r. Prawo upadłościowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 1520 ze zm.), a kwestie księgowe zostały szerzej opisane w KSR 14.

¹⁴ Postępowanie likwidacyjne reguluje ustawa z 15.09.2003 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1467 ze zm.).

¹⁵ Zasady prowadzenia postępowania restrukturyzacyjnego wynikają z ustawy z 15.05.2015 r. Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2021 r. poz. 1588 ze zm.).