Zapisy w polityce rachunkowości, dotyczące stosowania KSR i MSR w sprawach nieuregulowanych w ustawie

Na podstawie art. 10 ust. 3 ustawy o rachunkowości w przypadku braku uregulowania w przepisach o rachunkowości zasad klasyfikacji, wyceny lub prezentacji określonej transakcji, zdarzenia lub warunku występującego w jednostce, kierownik jednostki - ustalając przyjęte przez nią do stosowania zasady (politykę) rachunkowości - może korzystać z Krajowych Standardów Rachunkowości (KSR), a w razie ich braku z Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (MSR). Co istotne, korzystanie z KSR, nie jest obligatoryjne, tym niemniej prowadzi do przyjęcia przez jednostkę rozwiązań, które uznaje się za zapewniające rzetelne i jasne, zgodne z przepisami o rachunkowości, przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki.

Jak wynika z pkt 3.2.2 KSR nr 7, jednostka informując w sprawozdaniu finansowym, o przyjętych przez siebie zasadach (polityce) rachunkowości, potwierdza włączenie wszystkich dotyczących jej Krajowych Standardów Rachunkowości do tych zasad i ich stosowanie w sprawach nieuregulowanych przepisami o rachunkowości. Oznacza to, że nie jest właściwe powoływanie się na stosowanie Krajowych Standardów Rachunkowości i jednocześnie wybiórcze stosowanie niektórych Krajowych Standardów Rachunkowości lub ich części i niestosowanie innych. Jednostka może również poinformować o włączeniu do przyjętych przez siebie zasad (polityki) rachunkowości tylko wybranych Krajowych Standardów Rachunkowości, co oznacza, że w sprawach nieregulowanych przepisami o rachunkowości stosuje wszystkie zapisy tych wybranych standardów. Nie jest właściwe powoływanie się na stosowanie wybranego Krajowego Standardu Rachunkowości i jednocześnie wybiórcze stosowanie jego postanowień (por. pkt 3.2.2.a KSR nr 7).

Jednostki spełniające określone w ustawie o rachunkowości kryteria mogą korzystać ze zwolnienia z niektórych przepisów o rachunkowości lub stosować uproszczone rozwiązania. W takich przypadkach niestosowanie niektórych postanowień Krajowych Standardów Rachunkowości nie jest sprzeczne z zasadą określoną w pkt 3.2.2 lub 3.2.2.a KSR nr 7 pod warunkiem, że jednostka poinformuje w sprawozdaniu finansowym o wykorzystaniu zwolnienia ze stosowania określonych przepisów o rachunkowości oraz o przyjętych uproszczeniach (por. pkt 3.2.3 KSR nr 7).

Natomiast, decyzja kierownika jednostki o przyjęciu do stosowania tylko niektórych wybranych postanowień Krajowych Standardów Rachunkowości, jest równoważna decyzji o nieprzyjęciu do stosowania Krajowych Standardów Rachunkowości. Nie ma potrzeby informowania w sprawozdaniu finansowym o niewłączeniu Krajowych Standardów Rachunkowości do zasad (polityki) rachunkowości, przyjętych przez jednostkę. W przypadku takim, w razie wystąpienia w działalności jednostki transakcji, zdarzenia lub warunku, których sposobu klasyfikacji, wyceny lub prezentacji przepisy o rachunkowości nie regulują, jednostka powinna ustalić odpowiednie zasady (politykę) rachunkowości i poinformować o nich w sprawozdaniu finansowym (por. pkt 3.2.4 KSR nr 7).

W myśl art. 10 ust. 3 ustawy o rachunkowości w przypadku braku odpowiedniego Krajowego Standardu Rachunkowości, jednostki mogą stosować rozwiązania przewidziane w MSR. W pierwszej kolejności jednostka powinna jednak stosować Krajowe Standardy Rachunkowość, co wymaga aby kierownik jednostki podjął decyzję o włączeniu Krajowych Standardów Rachunkowości do przyjętych przez nią zasad (polityki) rachunkowości. Jednostki, które nie stosują Krajowych Standardów Rachunkowości, nie mogą stwierdzać w przyjętych zasadach (polityce) rachunkowości, że w sprawach nieuregulowanych przepisami o rachunkowości stosują MSR, gdyż naruszałoby to przepis ustawy wskazujący, kiedy możliwe jest stosowanie MSR (por. pkt 3.2.5 KSR nr 7). W przypadku braku krajowych standardów, jeżeli wymogi MSR w jakimkolwiek istotnym aspekcie są niezgodne z przepisami ustawy o rachunkowości, to jednostka nie powinna ich przyjąć do stosowania. Oznacza to, że formułując zasady (politykę) rachunkowości jednostka nie może przyjąć stosowania MSR, jako ogólnej i bezwarunkowej zasady. W tych okolicznościach, dobrą praktyką jest w przypadku potrzeby wykorzystania MSR, uzasadnionym brakiem uregulowań przepisami ustawy i krajowymi standardami, ujawnienie w sprawozdaniu finansowym rodzaju transakcji, zdarzeń lub warunków i wskazanie zastosowanych konkretnych MSR, a nawet konkretnych rozwiązań podanych w tych MSR, jeśli dopuszczają one wybór, zwłaszcza wtedy, gdy nie wszystkie wymogi standardu są zgodne we wszystkich istotnych aspektach z przepisami o rachunkowości. Dokonany przez jednostkę wybór zasad określonych w konkretnych MSR staje się częścią jej przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, które mają zastosowanie w odniesieniu do wskazanych przez jednostkę rodzajów transakcji, zdarzeń i warunków (por. pkt 3.2.7 KSR nr 7).

W przypadku gdy jednostka uprzednio niestosująca Krajowych Standardów Rachunkowości postanowiła włączyć je do przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, to skutki pierwszego zastosowania Krajowych Standardów Rachunkowości traktuje jako zmianę przyjętych zasad (polityki) rachunkowości i informuje o tym w sprawozdaniu finansowym zgodnie z postanowieniami niniejszego standardu (por. pkt 3.2.8 KSR nr 7).