Różnice kursowe z wyceny bilansowej aktywów i zobowiązań oraz ich rozliczenie w roku następnym

Aktywa i zobowiązania wyrażone w walucie obcej muszą być urealnione na dzień bilansowy poprzez ich ponowną wycenę według aktualnego kursu na ten dzień. Zasady wyceny bilansowej określa art. 30 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Na mocy tego przepisu, wyrażone w walutach obcych składniki aktywów (z wyłączeniem udziałów w jednostkach podporządkowanych wycenianych metodą praw własności) i pasywów wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez NBP. Z kolei gotówkę znajdującą się w jednostkach prowadzących kupno i sprzedaż walut obcych należy wycenić nie rzadziej niż na dzień bilansowy po kursie, po którym nastąpił jej zakup, jednak w wysokości nie wyższej od średniego kursu ogłoszonego na dzień wyceny dla danej waluty przez NBP. Jeżeli aktywa i pasywa są wyrażone w walutach, dla których NBP nie ogłasza kursu, to kurs tych walut określa się w relacji do wskazanej przez jednostkę waluty odniesienia, której kurs jest ogłaszany przez NBP (por. art. 30 ust. 3 ww. ustawy).

Na skutek wyceny bilansowej aktywów i pasywów mogą powstać memoriałowe różnice kursowe. Termin i sposób rozliczenia ujętych na dzień bilansowy różnic kursowych z wyceny bilansowej w księgach rachunkowych następnego roku obrotowego nie jest uregulowany przepisami ustawy o rachunkowości. Jednostki same dokonują wyboru metody rozliczania różnic kursowych naliczonych na dzień bilansowy. W praktyce rozliczenia różnic kursowych z wyceny bilansowej powstałych np. na rozrachunkach można dokonać:

1) stornując pod datą 1 dnia następnego roku obrotowego naliczone na dzień bilansowy różnice kursowe, a następnie księgując faktycznie zrealizowane różnice kursowe w momencie realizacji rozrachunków,

2) stornując różnice kursowe dopiero w dniu uregulowania danej należności lub zobowiązania, z równoczesnym określeniem i wprowadzeniem do ksiąg różnic kursowych ustalonych za okres od dnia powstania rozrachunku do dnia jego uregulowania; nie stornuje się różnic kursowych od nadal nieuregulowanych rozrachunków,

3) ujmując w księgach zrealizowane różnice kursowe obliczone od początku roku do dnia zapłaty rozrachunku lub różnice kursowe wynikające z porównania kursu z poprzedniej wyceny z kursem z bieżącej wyceny; w tej metodzie nie dokonuje się storna różnic z poprzedniej wyceny, tylko doprowadza się stan rozrachunków do prawidłowego salda poprzez doksięgowanie dodatnich lub ujemnych różnic kursowych.

Uwaga: Decyzję w sprawie sposobu rozliczania różnic kursowych z wyceny bilansowej podejmuje kierownik jednostki i zapisuje w polityce rachunkowości.