Zmniejszenia przychodów z tytułu dopłat do cen i dotacji przedmiotowych według KSR nr 15

Kwestie dotyczące pomniejszenia przychodów o dopłaty do cen i dotacje przedmiotowe zaprezentowano w pkt 6.5.1-6.5.7 KSR nr 15. W świetle tego standardu, przychody z dotacji rządowych i samorządowych są szczególnym rodzajem przychodów. Dotacje te są formą pomocy państwa i samorządów udzielanej podmiotom gospodarczym, aby częściowo sfinansować ich działalność, która z różnych względów jest istotna dla państwa lub samorządów. W myśl art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. h) do ustawy o rachunkowości, przychody związane z otrzymaniem nieodpłatnie - w tym w drodze darowizny - aktywów, w tym także środków pieniężnych, na cele inne niż dopłaty do cen sprzedaży, nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych stanowią element pozostałych przychodów operacyjnych. Co ważne, dotacje mogą mieć charakter dopłat do cen sprzedaży dóbr, które na podstawie ww. art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. h) nie stanowią pozostałych przychodów operacyjnych. Zgodnie z zasadami przewagi treści ekonomicznej nad formą oraz jasnego i rzetelnego obrazu sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego, są one ujmowane i prezentowane w ramach podstawowej działalności operacyjnej. Taki charakter mogą mieć np. dopłaty rządowe do cen leków refundowanych, gdy pacjent pokrywa część ceny sprzedawanego leku, a pozostałą część pokrywa (refunduje) odpowiednia instytucja rządowa lub samorządowa.

Dotacje ujmuje się w przychodach, gdy ich otrzymanie jest niewątpliwe, a więc po uprawdopodobnieniu ich otrzymania w powiązaniu ze spełnieniem warunków określonych przez instytucję rządową lub samorządową uprawniających do ich otrzymania. Jeżeli spełnione są warunki ujęcia dotacji w przychodach, to przychody z tytułu dotacji ujmuje się w okresach, których dotyczą lub w okresach, w których jednostka poniosła koszty podlegające refundacji w postaci dotacji bez względu na to, czy dotacje zostały wpłacone czy nie.

Jeżeli natomiast otrzymanie dotacji nie jest uprawdopodobnione we wskazanym powyżej okresie, to dotacje ujmuje się w przychodach po uprawdopodobnieniu ich otrzymania, najpóźniej w okresie sprawozdawczym, w którym zostały uzyskane środki pieniężne z dotacji.

KSR nr 15 wskazuje także, że w rachunku zysków i strat sporządzanym według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości dotację można prezentować w podstawowej działalności operacyjnej na dwa sposoby, tj.:

a) w wariancie kalkulacyjnym w pozycji A.I. "Przychody netto ze sprzedaży produktów" lub pozycji A.II. "Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów", natomiast w wariancie porównawczym w pozycji A.I. "Przychody netto ze sprzedaży produktów" lub pozycji A.IV. "Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów",

b) w odrębnej pozycji dodanej w części A zatytułowanej przykładowo "Przychody z tytułu dotacji do działalności operacyjnej".

Natomiast w przypadku sporządzania rachunku zysków i strat według załącznika nr 4 i 5 do ustawy o rachunkowości dotacje prezentuje się w pozycji odpowiednio zagregowanej.

Co istotne, sposób prezentacji dotacji do działalności operacyjnej jest wyborem kierownika jednostki, jednak sposób prezentacji opisany w pkt b) jest rekomendowany, gdy dotacje stanowią istotną część przychodów z działalności operacyjnej i przedstawienie ich łącznie z innymi przychodami mogłoby wprowadzić odbiorcę sprawozdań finansowych w błąd.

Uwaga: Decyzję w sprawie sposobu prezentacji dotacji otrzymanych do działalności operacyjnej podejmuje kierownik jednostki i zapisuje w polityce rachunkowości.