Wycena aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego

Wysokość rezerw i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego ustala się przy uwzględnieniu stawek podatku dochodowego obowiązujących w roku powstania obowiązku podatkowego (por. art. 37 ust. 6 ustawy o rachunkowości). Zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 19 ust. 1 updop, podatek dochodowy od osób prawnych wynosi 19% lub 9% podstawy opodatkowania. Przy czym podatek CIT według stawki 9% płacą mali podatnicy oraz podatnicy rozpoczynający działalność - w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność.

Według wskazówek zawartych w pkt 11.4 KSR nr 2, jeżeli aktywa i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego ulegną przekształceniu odpowiednio w należności (zmniejszenia zobowiązań) i zobowiązania z tytułu podatku dochodowego w okresie, dla którego przepisy podatkowe nie określają stawki podatkowej, do wyceny aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego stosuje się stawkę, określoną przez przepisy podatkowe dla ostatniego okresu.

KSR nr 2 wskazuje ponadto, że przy ustalaniu aktywów lub rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego uwzględnienia wymagają zamierzenia jednostki co do sposobu wykorzystania aktywów lub rozliczenia zobowiązań oraz wynikające z tych zamierzeń skutki podatkowe. Niemożność wiarygodnego ustalenia zamierzeń jednostki co do sposobu wykorzystania aktywów lub rozliczenia zobowiązań oznacza, że jednostka może wykorzystać składnik aktywów lub rozliczyć składnik zobowiązań w sposób bardziej lub mniej korzystny podatkowo. Chęć uzyskania korzyści podatkowych nie zawsze będzie wyznaczała sposób postępowania jednostki, gdyż przy ustaleniu sposobu wykorzystania aktywów lub rozliczenia zobowiązań bierze się pod uwagę również i inne względy, np. kwestie zarządcze. W związku z tym istnieje możliwość, że aktywa zostaną wykorzystane lub zobowiązania zostaną rozliczone w sposób mniej korzystny podatkowo.

W przypadku braku możliwości wiarygodnego ustalenia zamierzeń jednostki co do sposobu wykorzystania aktywów lub rozliczenia zobowiązań, których sposób wykorzystania lub rozliczenia wpływa na rozliczenia podatkowe, celowe jest przyjęcie rozwiązania, przy którym:

• rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmuje się w najwyższej kwocie, czyli rezerwa jest tworzona od wszystkich dodatnich różnic przejściowych podlegających opodatkowaniu,
• aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmuje się w najniższej kwocie, czyli do wysokości w jakiej jest prawdopodobne, że będzie można pomniejszyć przyszłe zyski podatkowe o rozpoznane ujemne różnice przejściowe.

Uwaga: Decyzję w sprawie sposobu ustalania kwoty aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego podejmuje kierownik jednostki i zapisuje w polityce rachunkowości.

Kwota rezerw i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego nie podlega dyskontowaniu. Nie później niż na dzień bilansowy jednostka ustala, czy doszło do utraty wartości aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Jeżeli jest prawdopodobne, że w przyszłości zostanie osiągnięty dochód (lub podstawa opodatkowania), pozwalający na potrącenie ujemnych różnic przejściowych oraz odliczenie strat podatkowych, to uznaje się, że nie doszło do utraty wartości aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

Uwaga: Decyzję w sprawie częstotliwości ustalania czy doszło do utraty wartości aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego podejmuje kierownik jednostki i zapisuje w polityce rachunkowości.