Możliwość przeszacowania na dzień bilansowy wartości gruntu stanowiącego środek trwały

Nasza jednostka posiada w ewidencji środków trwałych dawno zakupiony grunt. Obecnie wartość rynkowa tego gruntu jest o wiele większa niż jego wartość księgowa. Czy możemy zwiększyć wartość początkową tego gruntu w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym?

Grunt będący środkiem trwałym pozyskanym w drodze zakupu, wprowadza się do ksiąg rachunkowych według ceny nabycia określonej w art. 28 ust. 2 i 8 ustawy o rachunkowości. W odniesieniu do środków trwałych nie ma zastosowania wycena w wartości rynkowej. Według wartości rynkowej mogą zostać wycenione jedynie grunty zaliczone do inwestycji.

W trakcie użytkowania środka trwałego zwiększenie jego wartości początkowej może nastąpić w wyniku poddania go ulepszeniu (por. art. 31 ust. 1 ww. ustawy) lub na skutek aktualizacji wyceny ustalonej na podstawie odrębnych przepisów (por. art. 31 ust. 3 ww. ustawy). Ostatnia aktualizacja wyceny początkowej środków trwałych miała miejsce 1 stycznia 1995 r. i dokonano jej na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 stycznia 1995 r. w sprawie amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, a także aktualizacji wyceny środków trwałych (Dz. U. nr 7, poz. 34 ze zm.).

Przypominamy, iż środki trwałe wycenia się na dzień bilansowy według zasad określonych w art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości, tj. według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, lub wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny środków trwałych dokonanej na podstawie odrębnych przepisów) pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. Przy czym należy zwrócić uwagę, że grunty, oprócz służących wydobyciu kopalin metodą odkrywkową, nie podlegają amortyzacji (por. art. 31 ust. 2 ustawy o rachunkowości). Jeśli więc grunt nie służy wydobyciu kopalin metodą odkrywkową i nie nastąpiła trwała utrata jego wartości, to należy wykazać go w bilansie w cenie nabycia.

Warto dodać, że KSR nr 11 w pkt 11.3 zaleca ujawnić w dodatkowych informacjach i objaśnieniach do sprawozdania finansowego dodatkowe informacje o środkach trwałych, które mogą być przydatne użytkownikom sprawozdań finansowych, w tym m.in. wartość rynkową lub inaczej określoną wartość godziwą nieruchomości, jeśli różni się ona w sposób istotny od wykazanej w bilansie wartości księgowej netto.