Wyksięgowanie dotychczasowych odpisów dokonanych od nieruchomości inwestycyjnej w związku z jej sprzedażą

Posiadamy nieruchomość, którą zaliczyliśmy do inwestycji wycenianych według zasad stosowanych do środków trwałych. Obecnie zamierzamy sprzedać tę nieruchomość. Jest ona częściowo umorzona oraz dokonaliśmy od niej odpisu z tytułu trwałej utraty wartości. Czy w związku ze sprzedażą nieruchomości powinniśmy wyksięgować dotychczas dokonane odpisy amortyzacyjne oraz odpisy z tytułu trwałej utraty wartości tej nieruchomości?

Inwestycje to aktywa posiadane przez jednostkę w celu osiągnięcia z nich korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu wartości tych aktywów, uzyskania przychodów w formie odsetek, dywidend (udziałów w zyskach) lub innych pożytków, w tym również z transakcji handlowej. W szczególności są to aktywa finansowe oraz te nieruchomości i wartości niematerialne i prawne, które nie są użytkowane przez jednostkę, lecz są posiadane przez nią w celu osiągnięcia ww. korzyści (por. art. 3 ust. 1 pkt 17 ustawy o rachunkowości). Nieruchomości zaliczone do inwestycji ewidencjonuje się na koncie 04 "Inwestycje w nieruchomości i prawa". Wycenia się je zgodnie z regułami stosowanymi dla środków trwałych lub w cenie rynkowej bądź inaczej określonej wartości godziwej (por. art. 28 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o rachunkowości). Metoda wyceny powinna zostać opisana w zasadach (polityce) rachunkowości jednostki.

Wyksięgowanie nieruchomości inwestycyjnej z ewidencji bilansowej zależy od sposobu jej wyceny, jaki jednostka przyjęła do stosowania i zapisała w zasadach (polityce) rachunkowości. W przypadku gdy jednostka wycenia nieruchomości zaliczone do inwestycji według zasad stosowanych do środków trwałych (tak jak w sytuacji opisanej w pytaniu), ich wyksięgowanie z ewidencji bilansowej wiązać się będzie z koniecznością wyksięgowania dokonanych odpisów amortyzacyjnych i ewentualnych odpisów z tytułu trwałej utraty wartości. Nieruchomość inwestycyjną, którą wycenia się według zasad stosowanych do środków trwałych, amortyzuje się bowiem według przepisów art. 32 ust. 1 ustawy o rachunkowości, czyli drogą systematycznego, planowego rozłożenia jej wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji. Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po przyjęciu nieruchomości do używania, a jej zakończenie - nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową nieruchomości lub przeznaczenia jej do likwidacji, sprzedaży lub stwierdzenia jej niedoboru (por. art. 32 ust. 2 ustawy o rachunkowości). Nie rzadziej niż na dzień bilansowy nieruchomość taką wycenia się zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości, tzn. według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, albo wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny), pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.

Przychody i koszty dotyczące zbycia nieruchomości zakwalifikowanych do inwestycji zalicza się w księgach rachunkowych odpowiednio do pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych (por. art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. b ustawy o rachunkowości).

Przykład

I. Założenia:

1. Jednostka sprzedała nieruchomość zakwalifikowaną w księgach do inwestycji. Zgodnie z fakturą sporządzoną na podstawie umowy sprzedaży, potwierdzonej notarialnie, cena sprzedaży netto wyniosła: 1.500.000 zł (plus VAT: 345.000 zł).
2. Z polityki rachunkowości jednostki wynika, że wycenia ona nieruchomości inwestycyjne według zasad stosowanych do środków trwałych. Wartość początkowa nieruchomości będącej przedmiotem sprzedaży wynosiła: 1.700.000 zł.
3. Do momentu sprzedaży jednostka dokonała odpisów amortyzacyjnych w kwocie: 100.000 zł oraz odpisu z tytułu trwałej utraty wartości w wysokości: 70.000 zł.

II. Dekretacja:

III. Księgowania: