Nieruchomości w księgach rachunkowych - Dodatek nr 9 do Zeszytów Metodycznych Rachunkowości nr 11 (587) z dnia 1.06.2023
Rozliczanie podatku od nieruchomości za dany rok za pomocą czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów
Jesteśmy spółką z o.o. zobowiązaną do zapłaty podatku od nieruchomości za 2023 r. Kwota tego podatku jest dla nas istotna. Czy powinniśmy ją ująć w księgach za pomocą czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów?
W przypadku gdy kwota podatku od nieruchomości za cały rok jest dla jednostki istotna, ujmuje się ją w księgach rachunkowych za pomocą czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów. Sposób rozliczania podatku od nieruchomości w czasie zależy od przyjętego przez jednostkę układu ewidencji kosztów (tj. ewidencja kosztów tylko na kontach zespołu 4, na kontach zespołu 4 i 5 lub tylko na kontach zespołu 5).
|
Dla celów rachunkowości podatek od nieruchomości zalicza się do kosztów podstawowej działalności operacyjnej jednostki. W księgach rachunkowych podatek ten ujmuje się w ramach kont zespołu 4 na koncie 40-3 "Podatki i opłaty". W jednostkach ewidencjonujących koszty na kontach zespołu 5, podatek od nieruchomości księguje się na koncie 55 "Koszty zarządu". Przy ewidencji podatku od nieruchomości należy uwzględnić nadrzędne zasady rachunkowości, w tym zasadę memoriału, zasadę współmierności przychodów i kosztów oraz zasadę istotności.
Zasady ewidencji poszczególnych operacji związanych z rozliczeniem podatku od nieruchomości w czasie przedstawiono w poniższej tabeli.
Układ ewidencji kosztów
|
Treść operacji gospodarczej
|
Koszt wynikający z dowodu księgowego
|
Przeniesienie kosztu do rozliczenia w czasie
|
Zarachowanie kosztu do okresu, którego dotyczy
|
Układ rodzajowy kosztów (tylko konta zespołu 4)
|
-
|
Wn konto 40-3 "Podatki i opłaty",
|
-
|
Ma konto 22-3 "Pozostałe rozrachunki publicznoprawne"
|
|
-
|
Wn konto 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów",
|
-
|
Ma konto 49 "Rozliczenie kosztów"
|
|
-
|
Wn konto 49 "Rozliczenie kosztów",
|
-
|
Ma konto 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów"
|
|
Pełny rachunek kosztów (konta zespołu 4 i 5)
|
-
|
Wn konto 40-3 "Podatki i opłaty",
|
-
|
Ma konto 22-3 "Pozostałe rozrachunki publicznoprawne"
|
|
-
|
Wn konto 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów",
|
-
|
Ma konto 49 "Rozliczenie kosztów"
|
|
-
|
Wn konto 55 "Koszty zarządu",
|
-
|
Ma konto 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów"
|
|
Układ kalkulacyjny kosztów (tylko konta zespołu 5)
|
-
|
Wn konto 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów",
|
-
|
Ma konto 22-3 "Pozostałe rozrachunki publicznoprawne"
|
|
Nie dotyczy
|
-
|
Wn konto 55 "Koszty zarządu",
|
-
|
Ma konto 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów"
|
|
Przykład
I. Założenia:
- Spółka z o.o. zobowiązana jest do wpłacania podatku od nieruchomości na rachunek gminy w terminie do dnia 15. każdego miesiąca, przy czym podatek za styczeń 2023 r., jak wynika z przepisów, zapłaciła 31 stycznia 2023 r.
- Kwota podatku od nieruchomości za 2023 r., wynikająca ze złożonej w styczniu 2023 r. deklaracji na podatek od nieruchomości, wynosi: 50.400 zł. W ocenie spółki jest to kwota istotna.
- Zgodnie z polityką rachunkowości spółki, ewidencję kosztów podstawowej działalności operacyjnej prowadzi się na kontach zespołu 4 i 5, a podatek od nieruchomości rozlicza w czasie przez konto 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów" w miesięcznych ratach - jeśli kwota tego podatku jest istotna.
II. Dekretacja:
Opis operacji
|
Kwota
|
Konto
|
Wn
|
Ma
|
1. PK - należny podatek od nieruchomości za 2023 r.
|
50.400 zł
|
40-3
|
22-3
|
2. PK - przeniesienie podatku od nieruchomości do rozliczenia w czasie
|
50.400 zł
|
64-0
|
49
|
3. PK - zarachowanie podatku od nieruchomości w części przypadającej na styczeń 2023 r.: 50.400 zł : 12 m-cy =
|
4.200 zł
|
55
|
64-0
|
4. WB - zapłata raty podatku od nieruchomości za styczeń 2023 r.
|
4.200 zł
|
22-3
|
13-0
|
III. Księgowania:

Zwracamy uwagę, że jednostki stosujące układ rodzajowy kosztów lub pełny rachunek kosztów mogą również przyjąć uproszczony (alternatywny) sposób rozliczania kosztów w czasie. Sposób ten polega na tym, że koszty podlegające rozliczeniu w czasie ujmuje się od razu na podstawie dowodów źródłowych po stronie Wn konta 64-0, w korespondencji ze stroną Ma konta 22-3, pomijając zapis po stronie Wn konta 64-0, w korespondencji ze stroną Ma konta 49. Uproszczony sposób ewidencji przedstawia poniższa tabela.
Układ ewidencji kosztów
|
Treść operacji gospodarczej
|
Koszt wynikający z dowodu księgowego
|
Zarachowanie kosztu do okresu, którego dotyczy
|
Układ rodzajowy kosztów (tylko konta zespołu 4)
|
-
|
Wn konto 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów",
|
-
|
Ma konto 22-3 "Pozostałe rozrachunki publicznoprawne"
|
|
-
|
Wn konto 40-3 "Podatki i opłaty",
|
-
|
Ma konto 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów"
|
|
Pełny rachunek kosztów (konta zespołu 4 i 5)
|
-
|
Wn konto 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów",
|
-
|
Ma konto 22-3 "Pozostałe rozrachunki publicznoprawne"
|
|
-
|
Wn konto 40-3 "Podatki i opłaty",
|
-
|
Ma konto 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów"
|
oraz równolegle:
|
-
|
Wn konto 55 "Koszty zarządu",
|
-
|
Ma konto 49 "Rozliczenie kosztów"
|
|
Przy tym sposobie ewidencji czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów, w przypadku sporządzania rachunku zysków i strat metodą porównawczą, zmiana stanu konta 64-0 nie jest uwzględniana w zmianie stanu produktów.