Charakterystyka kosztów zarządu i sprzedaży

Ustawa o rachunkowości nie podaje definicji kosztów zarządu oraz kosztów sprzedaży. Wskazuje jedynie w art. 28 ust. 3 pkt 2 i 4, że kosztów ogólnego zarządu, które nie są związane z doprowadzaniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje na dzień wyceny oraz kosztów sprzedaży produktów nie zalicza się do kosztu wytworzenia produktu (tj. wyrobu gotowego, usługi). Koszty te wpływają na wynik finansowy okresu sprawozdawczego, w którym zostały poniesione.

Koszty zarządu jednostki to koszty pośrednie związane z obsługą, utrzymaniem, administrowaniem, zarządzaniem, kierowaniem i organizacją jednostki rozpatrywanej jako całe przedsiębiorstwo. Koszty zarządu można podzielić na dwie podgrupy, tj. koszty administracyjno-gospodarcze oraz ogólnoprodukcyjne.

Zwracamy jednak uwagę, że w niewielkich jednostkach podział kosztów zarządu na koszty administracyjno-gospodarcze oraz ogólnoprodukcyjne może być niecelowy.

Do kosztów ogólnego zarządu nie zalicza się kosztów związanych z utrzymaniem obiektów działalności socjalnej oraz obiektów służących rehabilitacji osób niepełnosprawnych, czyli kosztów amortyzacji, remontów i konserwacji, usług sprzątania, opłat za zużycie energii elektrycznej, gazu, wody, ogrzewania, wynagrodzeń pracowników obsługi.

Koszty zarządu wyodrębnia się zazwyczaj w każdej jednostce prowadzącej księgi rachunkowe. Szczególnie uzasadnione jest wyodrębnienie kosztów zarządu gdy przedmiotem działalności jednostki są różne pod względem branżowym rodzaje i odmiany działalności podstawowej lub gdy zakres prowadzonej działalności jednostki jest bardzo szeroki i występuje potrzeba ustalenia dla każdej odmiany działalności, rodzaju lub placówki wyniku finansowego ze sprzedaży produktów lub towarów. Potrzeba wyodrębnienia kosztów zarządu występuje również w sytuacji, gdy w skład jednostki wchodzą samobilansujące się oddziały (zakłady). W małych jednostkach, prowadzących jedną odmianę działalności gospodarczej, można nie wyodrębniać kosztów zarządu.

Kosztami sprzedaży są natomiast koszty związane ze zbyciem produktów działalności jednostki, tj. wyrobów gotowych i usług, poniesione po wydaniu przedmiotu sprzedaży kupującemu lub po wyekspediowaniu produktu z magazynu producenta.

Do kosztów sprzedaży nie zalicza się ogólnych kosztów obsługi zbytu obciążających koszty zarządu. Chodzi tutaj o koszty utrzymania niewydzielonych komórek zbytu, biur spedycji, utrzymania i obsługi magazynów wyrobów gotowych i półfabrykatów, podróży służbowych odbywanych w sprawach zbytu, usług telekomunikacyjnych i radiotelekomunikacyjnych, analiz i prób jakości wyrobów. Koszty te kwalifikuje się do kosztów ogólnego zarządu lub kosztów działalności pomocniczej.

Nie wyodrębnia się w jednostce kosztów sprzedaży, jeśli ich wartość jest nieistotna, a ich pominięcie nie wpływa negatywnie na ocenę sprzedaży poszczególnych grup wyrobów. W takiej sytuacji koszty sprzedaży zalicza się do kosztów zarządu.