Ewidencja sprzedaży towarów w księgach jednostki handlowej

Generalnie sprzedaż towarów uznaje się za zrealizowaną w momencie wydania towarów. Dokumentem potwierdzającym sprzedaż jest zazwyczaj faktura. Najłatwiej ustalić moment powstania przychodu ze sprzedaży, gdy data wydania towaru i wystawienia faktury są takie same. Problem pojawia się, gdy transakcja sprzedaży towarów ma miejsce na przełomie roku, a umowa pomiędzy kontrahentami przewiduje szczególne warunki dostawy.

Do ewidencji przychodów ze sprzedaży towarów służy konto 73-0 "Sprzedaż towarów". Ewidencję szczegółową do konta 73-0 można prowadzić przykładowo według: poszczególnych odmian działalności, placówek handlowych (jeżeli jednostka posiada np. kilka sklepów lub hurtowni), obowiązujących stawek VAT, kierunków sprzedaży (kraj, WDT, eksport), według odbiorców, w tym w podziale na jednostki powiązane i pozostałe. Zwracamy uwagę, że do przychodów ze sprzedaży towarów nie zalicza się takich operacji jak przesunięcie towarów z własnego magazynu hurtowego do własnych placówek handlu detalicznego i własnych zakładów gastronomicznych, przekazanie towarów z przeznaczeniem do zużycia na potrzeby własnej działalności operacyjnej (podstawowej, pomocniczej i zarządu), przekazanie towarów z przeznaczeniem do budowy i ulepszenia środków trwałych, otrzymanych przed wydaniem towarów zaliczek, przedpłat i zadatków.

W rachunku zysków i strat sporządzanym według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości przychody ze sprzedaży towarów ujmuje się w pozycji A.II. "Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów" (wariant kalkulacyjny) lub w pozycji A.IV. "Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów" (wariant porównawczy).

Przykład

I. Założenia:

1. W czerwcu 20XX r. spółka "Roma" sprzedała towary:
   a) kontrahentowi z Niemiec w ramach WDT i wystawiła fakturę na kwotę: 5.000 EUR; wartość faktury wyniosła: 22.230 zł, po przeliczeniu na złote według średniego kursu NBP z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury, który wynosił: 4,4460 zł/EUR; jednostka posiada dokumenty uprawniające do zastosowania stawki VAT: 0% (WDT).
   b) kontrahentowi krajowemu i wystawiła fakturę na kwotę netto: 5.000 zł (plus VAT: 1.150 zł).
2. Przychody ze sprzedaży towarów za 20XX-1 r. wyniosły: 450.000 zł.
3. Spółka sporządza rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym, według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości.

II. Dekretacja:

III. Księgowania:

IV. Prezentacja przychodów ze sprzedaży w rachunku zysków i strat:

1. Ustalenie przychodów ze sprzedaży towarów w bieżącym roku obrotowym:
   a) sprzedaż w ramach WDT: 452.250 zł + 22.230 zł = 474.480 zł,
   b) sprzedaż krajowa: 180.000 zł + 5.000 zł = 185.000 zł,
   c) sprzedaż razem: 659.480 zł.
2. Fragment rachunku zysków i strat (wariant kalkulacyjny):