Ulepszenie parkingu w księgach rachunkowych

W  ewidencji środków trwałych spółki z o.o. figuruje parking, który obsługuje kilka budynków. Dotychczas parking był utwardzony tłuczniem, ale powstające podczas deszczu kałuże uniemożliwiały korzystanie z niego. Spółka zleciła zewnętrznej firmie wyłożenie parkingu betonowymi płytami ażurowymi oraz wykonanie oświetlenia - postawiono 3 latarnie. Łączna kwota nakładów na ten cel wyniosła około 40.000 zł. W jaki sposób ująć w księgach rachunkowych poniesione wydatki? Czy oświetlenie należy uznać za odrębny środek trwały?

Jak wynika z art. 31 ust. 1 ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2023 r. poz. 120 ze zm.), wartość początkową środka trwałego powiększają koszty jego ulepszenia, polegającego na przebudowie, rozbudowie, modernizacji lub rekonstrukcji i powodującego, że jego wartość użytkowa po zakończeniu ulepszenia przewyższa wartość posiadaną przy przyjęciu do używania. Wartość użytkowa mierzona jest m.in. okresem używania, zdolnością wytwórczą, kosztami eksploatacji lub innymi miarami.

Zgodnie z pkt 7.3 Krajowego Standardu Rachunkowości nr 11 "Środki trwałe" (Dz. Urz. MRiF z 2017 r. poz. 105) nakłady poniesione na środek trwały uznaje się za ulepszenie zwiększające jego wartość początkową, jeżeli spełnione są jednocześnie 2 warunki:

a) przeprowadzane prace lub czynności mają charakter: przebudowy, rozbudowy, modernizacji lub rekonstrukcji środka trwałego,

b) w wyniku tych prac oczekuje się wzrostu wartości użytkowej ulepszonego środka trwałego.

Zatem, jeżeli parking należący do spółki z o.o. wcześniej był utwardzony tłuczniem, a wyłożono go betonowymi płytami ażurowymi, jego wartość użytkowa na skutek prac modernizacyjnych wzrosła. Wydatki na tę usługę należy odnieść na zwiększenie wartości początkowej. Jeśli wykonane oświetlenie parkingu jest konstrukcyjnie z nim związane i nie można zdemontować go bez jego uszkodzenia, to nakłady dotyczące montażu lamp również zwiększą wartość początkową parkingu.

Wydatki poniesione na ulepszenie środków trwałych odnoszone są na zwiększenie ich wartości początkowej dopiero, gdy zostaną zakończone wszystkie prace składające się na to ulepszenie, a ulepszony środek trwały zostanie przekazany do używania. W trakcie prowadzenia prac nakłady te wskazane jest ujmować na koncie 08 "Środki trwałe w budowie". Po zakończeniu prac wszystkie koszty zgromadzone na koncie 08 przeksięgowuje się na zwiększenie wartości początkowej środka trwałego (na konto 01 "Środki trwałe").

Odpisów amortyzacyjnych od nowej wartości początkowej środka trwałego dokonuje się na ogólnych zasadach określonych w art. 32 ustawy o rachunkowości, według tej samej metody i stawki amortyzacyjnej, którą stosowano przed ulepszeniem środka trwałego.

Przykład Założenia Spółka z o.o. posiada parking obsługujący kilka budynków stanowiący odrębny środek trwały, którego wartość początkowa wynosi 85.000 zł. We wrześniu 2023 r. rozpoczęto prace związane z montażem oświetlenia parkingu oraz wyłożeniem go betonowymi płytami ażurowymi (dotychczas parking był utwardzony tłuczniem). Poniesione na ten cel nakłady ujęte na koncie 08 "Środki trwałe w budowie" wyniosły 40.000 zł. W październiku 2023 r. parking po przeprowadzonym ulepszeniu został oddany do używania. Ulepszenie, w kwocie 40.000 zł, wprowadzono do ewidencji w oparciu o dowód OT. Zgodnie z zasadami (polityką) rachunkowości spółki z o.o. od listopada 2023 r. spółka będzie dokonywała odpisu amortyzacyjnego od zwiększonej wartości początkowej parkingu. Dotychczasowe umorzenie parkingu to 45.900 zł. Był on amortyzowany według stawki 4,5%, więc miesięczny odpis amortyzacyjny wynosił 318,75 zł, tj. (85.000 zł × 4,5%) : 12 m-cy. Po ulepszeniu wyniesie on 468,75 zł, tj. [(85.000 zł + 40.000 zł) × 4,5%] : 12 m-cy. Koszty działalności operacyjnej rozliczane są tylko w układzie rodzajowym. Dekretacja Opis operacji Kwota Konto Wn Ma 1. OT - zwiększenie wartości początkowej środka trwałego o nakłady na ulepszenie (zapis w październiku 2023 r.): 40.000,00 zł 01 08 2. PK - odpis amortyzacyjny od ulepszonego środka trwałego (zapis w listopadzie 2023 r.): 468,75 zł 40-0 07-1 Księgowania