Wykup przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy w świetle przepisów bilansowych i podatkowych

Kwestię przeniesienia na korzystającego prawa własności przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy wyjaśnia pkt 7.8 KSR nr 5. Standard wskazuje, iż w przypadku nabycia przedmiotu leasingu za opłatę końcową jest on w dalszym ciągu wykazywany w aktywach korzystającego, który kontynuuje jego amortyzowanie przez okres ekonomicznej użyteczności. Opłata końcowa stanowi w całości część kapitałową i służy spłacie zobowiązania z tytułu nabycia przedmiotu leasingu. Ewentualna nadwyżka spłat nad kwotą zobowiązania obciąża pozostałe koszty operacyjne, a nadwyżka kwoty zobowiązania nad kwotą spłat odnoszona jest na pozostałe przychody operacyjne. W momencie wykupu zmianie nie ulega więc dotychczasowa wartość początkowa środka trwałego. W efekcie odpisy amortyzacyjne są kontynuowane na dotychczasowych zasadach i w dotychczasowej wielkości przez oszacowany okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego.

Dla celów podatkowych - co do zasady - samochód ciężarowy, wykupiony z leasingu podatkowo - operacyjnego, spełnia warunki do uznania go za środek trwały. W świetle bowiem art. 16a ust. 1 updop, do środków trwałych zalicza się m.in. stanowiące własność lub współwłasność podatnika środki transportu o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub leasingu. Składniki majątku, o których mowa wyżej, wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania (por. art. 16d ust. 2 updop). Jeżeli wartość początkowa środka trwałego jest równa lub niższa niż 10.000 zł, to podatnik może:

• nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych, a poniesione wydatki może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w miesiącu oddania go do używania (por. art. 16d ust. 1 updop) lub
• dokonywać odpisów amortyzacyjnych na zasadach ogólnych (tj. zgodnie z art. 16h-16m updop) albo dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w miesiącu oddania tego środka trwałego do używania, albo w miesiącu następnym (por. art. 16f ust. 3 updop).

W sytuacji natomiast gdy wartość początkowa środka trwałego przekracza 10.000 zł, wydatki związane z jego wykupem z leasingu operacyjnego są kosztem podatkowym poprzez odpisy amortyzacyjne. W przypadku wykupu z leasingu operacyjnego wartość początkową środka trwałego stanowi cena nabycia, przez którą - w uproszczeniu - rozumie się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane z zakupem, naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania oraz pomniejszoną o podlegającą odliczeniu kwotę VAT naliczonego (por. art. 16g ust. 1 i 3 updop). W praktyce będzie to cena wykupu bez kwoty VAT podlegającej odliczeniu.

Zatem jeśli leasing dla celów bilansowych jest uznawany za leasing finansowy, a dla celów podatkowych stanowi leasing operacyjny, to dla celów amortyzacji podatkowej konieczne jest prowadzenie odrębnej (od bilansowej) ewidencji środka trwałego.

Przykład

I. Założenia:

Na podstawie danych liczbowych z poprzedniego przykładu, przy założeniu, że nastąpił wykup przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy za kwotę netto: 30.000 zł.

II. Dekretacja:

III. Księgowania: