Przeliczenie kosztu wyrażonego w walucie obcej i ustalenie różnic kursowych metodą podatkową

Dla celów podatku dochodowego koszty w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu (por. art. 15 ust. 1 updop - zdanie drugie). Przy rozliczeniu zobowiązania wyrażonego w walucie obcej konieczne jest również ustalenie różnic kursowych, które kwalifikuje się do przychodów lub kosztów uzyskania przychodów. Z treści pytania wynika, iż jednostka ustala różnice kursowe metodą podatkową, tj. na podstawie art. 15a updop. Z treści tego przepisu wynika, że takie różnice kursowe występują m.in., gdy wartość poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP:

1) jest wyższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia - wówczas powstają dodatnie różnice kursowe stanowiące przychody podatkowe,

2) jest niższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia - wówczas powstają ujemne różnice kursowe stanowiące koszty uzyskania przychodów.

Za koszt poniesiony na potrzeby różnic kursowych uważa się, stosownie do art. 15a ust. 7 updop, koszt wynikający z otrzymanej faktury (rachunku) albo innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku). Natomiast za dzień zapłaty uważa się dzień uregulowania zobowiązań w jakiejkolwiek formie, w tym w wyniku potrącenia wierzytelności. Zatem na potrzeby podatku dochodowego może powstać różnica kursowa pomiędzy kwotą przeliczoną na złote według średniego kursu NBP z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury a kwotą przeliczoną na złote według średniego kursu NBP z dnia poprzedzającego dzień zapłaty. Nie wystąpi natomiast podatkowa różnica kursowa, z uwagi na różny kurs waluty, pomiędzy przeliczoną na złote kwotą wynikającą z faktury (część kapitałowa) a przeliczoną na złote wartością zobowiązania z dnia poprzedzającego moment rozpoczęcia okresu leasingu.

Należy ponadto zauważyć, iż sytuacja opisana w pytaniu dotyczy faktur wystawianych w walucie obcej przez polskiego kontrahenta. Zatem na fakturze wykazywana jest również kwota VAT. Dla celów podatku dochodowego różnice kursowe ustalane zgodnie z art. 15a updop odnoszą się do kwot netto kosztu lub przychodu, natomiast przy ustalaniu różnic kursowych dla celów ustawy o rachunkowości uwzględniane są kwoty brutto, a więc łącznie z VAT. Jak wynika z art. 12 ust. 4 pkt 9 i art. 16 ust. 1 pkt 46 updop, VAT nie jest przychodem ani kosztem uzyskania przychodów (z pewnymi wyjątkami).