Otrzymanie faktury korygującej na rabat potransakcyjny

Otrzymujemy niekiedy rabaty potransakcyjne do dokonanych zakupów. Jak należy ujmować je w księgach rachunkowych? W którym okresie sprawozdawczym księgować takie faktury?

Nabywca powinien dokonać zapisów korygujących związanych z uzyskanym rabatem zasadniczo w księgach rachunkowych miesiąca, w którym nastąpił pierwotny zakup. Jednak gdy faktura korygująca od dostawcy wpłynie już po zamknięciu miesiąca, w którym dokonano zakupu, można zaksięgować ją na bieżąco, tj. w miesiącu jej otrzymania. Dla uproszczenia taką zasadę można przyjąć i stosować w trakcie roku.

Gdy otrzymany rabat dotyczy zakupionych materiałów lub towarów, to jeśli znajdują się one nadal w magazynie, o uzyskaną kwotę obniżki należy pomniejszyć ich wartość na koncie 31 "Materiały" lub 33 "Towary". Natomiast w przypadku, gdy obniżka dotyczy materiałów wydanych już do produkcji lub sprzedanych towarów, trzeba skorygować wartość tych zapasów odniesioną w koszty - tj. konto 40-1 "Zużycie materiałów i energii" i/lub konto w zespole 5 czy konto 73-1 "Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)". Gdyby rabat dotyczył zakupionej usługi, należałoby zapisu zmniejszającego dokonać na koncie 40-2 "Usługi obce" lub/i koncie zespołu 5 albo koncie 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne", w zależności od tego, czego dotyczyła usługa i gdzie pierwotnie została ujęta. Jeżeli natomiast jednostka otrzymałaby rabat dotyczący zakupu środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej po oddaniu ich do używania, powinna ustalić ich nową wartość początkową, uwzględniającą rabat, chyba że jego kwota nie byłaby istotna - wtedy jednostka może odnieść ją do pozostałych przychodów operacyjnych.

Jeśli rabat został naliczony przed sporządzeniem sprawozdania finansowego za rok, w którym ujęto koszt, trzeba skorygować zapisy w księgach tego roku obrotowego, w którym przeprowadzono transakcję zakupu objętą rabatem. Gdy obniżkę naliczono po sporządzeniu sprawozdania finansowego, ale przed jego zatwierdzeniem i jej kwota jest w ocenie jednostki istotna, korektę wprowadza się w księgach tego roku obrotowego, w którym dokonano zakupu objętego rabatem i zmienia sprawozdanie finansowe za ten rok obrotowy, a gdy jest nieistotna, korektę można wprowadzić w księgach roku obrotowego, w którym nastąpiło ostateczne rozliczenie rabatu. Natomiast jeśli rabat został naliczony po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego - jednostka powinna dokonać korekty zapisów w księgach rachunkowych następnego roku, przy zastosowaniu konta 82 "Rozliczenie wyniku finansowego", gdy jego kwota jest istotna, lub na ogólnych zasadach. Ten sposób rozliczenia wynika z art. 54 ustawy o rachunkowości

Dla celów podatku dochodowego korekta kosztu uzyskania przychodów, w tym odpisu amortyzacyjnego, spowodowana rabatem powinna być dokonana w okresie rozliczeniowym, w którym została otrzymana faktura korygująca.

Przykład Założenia W lipcu 2024 r. do jednostki prowadzącej działalność handlową wpłynęła faktura korygująca dotycząca rabatu na zakupione w czerwcu 2024 r. towary. Wynika z niej, że wartość brutto rabatu wyniosła 12.300 zł (w tym VAT 2.300 zł). Gdy otrzymano fakturę korygującą, część towarów objętych rabatem była już sprzedana. Wartość rabatu dotycząca sprzedanych towarów wynosiła 6.000 zł, a dotycząca towarów pozostających w magazynie - 4.000 zł. Towary w jednostce są objęte ewidencją magazynową w cenach zakupu. Dekretacja w lipcu 2024 r. Opis operacji Kwota Konto Wn Ma 1. Faktura korygująca dotycząca uzyskanego rabatu:    a) wartość brutto 12.300 zł 21 30    b) VAT naliczony podlegający odliczeniu 2.300 zł 30 22-2 2. PK - rozliczenie otrzymanego rabatu w części:    a) dotyczącej sprzedanych towarów 6.000 zł 30 73-1    b) przypadającej na towary pozostające w magazynie 4.000 zł 30 33 Księgowania