vademecum księgowego, prowadzenie ksiąg rachunkowych, księgi podatkowe
lupa
A A A

Księgowe ujęcie skutków zamiany aktywów między jednostkami - Dodatek nr 0 do Zeszytów Metodycznych Rachunkowości nr 17 (617) z dnia 1.09.2024

Zamiana aktywów niepieniężnych na inne udziałowe składniki aktywów niepieniężnych bez elementu pieniężnego w transakcji z treścią ekonomiczną

W myśl pkt 7 stanowiska, w przypadku gdy w wyniku jednej lub kilku powiązanych transakcji jednostka obejmuje udziały (instrumenty kapitałowe) w innej jednostce w zamian za przekazane aktywa niepieniężne w formie aportu, otrzymane udziały ujmuje się w wartości godziwej przekazanych aktywów, stanowiącej cenę nabycia tych udziałów. Ewentualną różnicę pomiędzy wartością początkową otrzymanych udziałów a wartością bilansową przekazanego składnika aktywów ujmuje się - o ile przepisy odrębne nie stanowią inaczej - odpowiednio jako:

a) kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny - w przypadku nadwyżki wartości godziwej otrzymanych udziałów nad wartością bilansową przekazanych aktywów. Nadwyżkę tę jednostka rozlicza zgodnie z art. 35 ust. 4 ustawy o rachunkowości, o ile przepisy odrębne nie stanowią inaczej; jedynie na moment wyłączenia z ksiąg rachunkowych udziałów skumulowane skutki zmian wartości godziwej, ujęte w kapitale (funduszu) z aktualizacji wyceny, korygują zysk lub stratę z tytułu rozchodu aktywów finansowych;

b) koszty finansowe - w przypadku nadwyżki wartości bilansowej przekazanych aktywów nad wartością godziwą otrzymanych udziałów.

Zastrzeżenie o innym stanowieniu przepisów dotyczy zasadniczo sytuacji, w której następuje zamiana instrumentów finansowych między jednostkami. Może być bowiem tak, że w zamian za obejmowane udziały w innej spółce jednostka wnosi za ich objęcie udziały (akcje) innej spółki. Ma wówczas zastosowanie przepis zawarty w § 20 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 277), dalej zwane rozporządzeniem w sprawie instrumentów finansowych, według którego, w przypadku gdy zgodnie z zawartym kontraktem jednostka wyłącza z ksiąg rachunkowych składnik aktywów finansowych, a w zamian wprowadza do ksiąg rachunkowych nowe aktywa finansowe lub nowe zobowiązanie finansowe, nowo powstałe aktywa i zobowiązania wycenia się w ich wartości godziwej ustalonej na dzień tej zamiany. Wynik z operacji zbycia aktywów ustala się jako różnicę między osiągniętymi wpływami a wynikającą z ksiąg rachunkowych wartością zbytego składnika aktywów, skorygowaną o odniesione do tego dnia na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny odpisy aktualizujące jego wartość, pomniejszoną o wartość godziwą nowo powstałego zobowiązania finansowego lub powiększoną o wartość godziwą nowo powstałych aktywów finansowych. Wynik ten zalicza się do przychodów lub kosztów finansowych okresu sprawozdawczego.

Przykład

Spółka Beta wyemitowała 1.000 szt. akcji w cenie emisyjnej: 10 zł za akcję, którą ustalono na wiarygodnych podstawach (określonych w § 15 rozporządzenia w sprawie instrumentów finansowych). Akcje te nabywa spółka Alfa.

Wariant I

Spółka Alfa obejmuje akcje spółki Beta w zamian za nieruchomość gruntową o wartości księgowej netto (bilansowej) równej: 9.000 zł, ale o wiarygodnie ustalonej wartości godziwej (cenie rynkowej ustalonej przez rzeczoznawcę majątkowego) w kwocie: 12.000 zł. Spółka Alfa ujęcie księgowe przeprowadza zgodnie z postanowieniami pkt 7 stanowiska, czyli:

1) usuwa z ksiąg nieruchomość w wartości księgowej netto w kwocie: 9.000 zł,

2) ujmuje nabyte akcje w spółce Beta w kwocie: 12.000 zł, będącej wartością godziwą przekazanej nieruchomości w zamian za otrzymane 1.000 szt. akcji spółki Beta, mimo tego, że cena emisyjna tych akcji wynosi: 10.000 zł; cena ta z reguły odnosi się do transakcji pieniężnych; objęcie akcji w drodze aportu oznacza akceptację obu stron (spółki Alfa i Beta) jego warunków,

3) ujmuje różnicę w kwocie: 3.000 zł (tj. 12.000 zł - 9.000 zł) w kapitale z aktualizacji wyceny, ponieważ w zamian za nieruchomość o wartości księgowej netto: 9.000 zł nabywa akcje, które wycenione na podstawie wartości godziwej przekazanej nieruchomości ustalają ich wartość (cenę nabycia) na poziomie: 12.000 zł; ponieważ cena nabycia jest wyższa od ceny emisyjnej, spółka Alfa powinna w następstwie takiej operacji księgowej obserwować wartość nabytych akcji i w razie konieczności skorygować ich wartość bilansową do poziomu ich wartości godziwej z dnia późniejszej wyceny.

Wariant II

Spółka Alfa obejmuje akcje spółki Beta w zamian za akcje spółki Teta o wartości księgowej netto (bilansowej) równej: 9.000 zł, którą można uznać za wiarygodnie ustaloną wartość godziwą; akcje spółki Teta nabyto za kwotę: 6.000 zł i zostały one zaliczone do aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży, przy czym spółka Alfa - na podstawie § 21 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia w sprawie instrumentów finansowych - postanowiła ująć różnice z wyceny tych aktywów finansowych w kapitale z aktualizacji wyceny. Spółka Alfa ujęcie księgowe przeprowadza zgodnie z zastrzeżeniem, zawartym w postanowieniach pkt 7 stanowiska (dla uproszczenia pominięto aspekt odroczonego podatku dochodowego), czyli:

1) usuwa z ksiąg akcje spółki TETA w wartości księgowej netto w kwocie: 9.000 zł,

2) ujmuje nabyte akcje spółki Beta w kwocie: 10.000 zł, tj. w cenie emisyjnej, odpowiadającej ich wartości godziwej,

3) usuwa z kapitału z aktualizacji wyceny ujęte wcześniej różnice z wyceny akcji spółki Teta w kwocie: 3.000 zł (tj. 9.000 zł - 6.000 zł), ponieważ w zamian za nie nabywa akcje o wartości godziwej równej ich cenie emisyjnej,

4) ujmuje w przychodach finansowych wynik na zamianie aktywów finansowych w kwocie: 4.000 zł (tj. 0 zł - 9.000 zł + 3.000 zł + 10.000 zł), na który składają się:

a) wpływy pieniężne: 0 zł,

b) wartość księgowa (netto) zbywanych akcji spółki Teta: 9.000 zł,

c) kapitał z aktualizacji wyceny akcji spółki Teta: 3.000 zł,

d) wartość godziwa nabytych akcji spółki Beta: 10.000 zł.

 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.PoradnikKsiegowego.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

wrzesień 2025
PN WT ŚR CZ PT SO ND
2
3
4
6
7
9
11
13
14
16
17
18
19
20
21
24
26
27
28
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
Zasady rachunkowości w jednostkach i zakładach budżetowych
Rachunkowość finansowa, budżetowa, w przykładach liczbowych ...
Vademecum Podatnika - podstawowe informacje dotyczące podatków
Przydatne linki
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60