Zamiana aktywów niepieniężnych na inne składniki aktywów niepieniężnych z elementem pieniężnym

Przykład

Spółka Alfa zamieniła działkę A o wartości księgowej netto równej: 1.000 zł, na inną należącą do spółki Beta - działkę B o wartości księgowej netto równej: 1.200 zł. Działki zostały uznane za zasadniczo tożsame, ale różniące się wielkością. Strony uznały więc, że spółka Alfa powinna dopłacić spółce Beta: 200 zł. W związku z tym spółka Alfa:

1) usuwa z ksiąg rachunkowych działkę A w wartości: 1.000 zł,

2) wprowadza do ksiąg działkę B w wartości: 1.200 zł (tj. 1.000 zł + 200 zł), rozliczając tym samym rozchód środków pieniężnych w kwocie: 200 zł.

Przykład

Na podstawie danych z poprzedniego przykładu przy założeniu, że zamieniane działki A i B w transakcji między spółką Alfa i spółką Beta nie są tożsame. Wartość godziwa działki A wynosi: 1.500 zł, zaś działki B wynosi: 2.000 zł. Spółki w drodze negocjacji ustaliły, że spółka Alfa powinna wnieść dopłatę do transakcji zamiany w kwocie: 400 zł. W związku z tym spółka Alfa:

1) usuwa z ksiąg rachunkowych działkę A w kwocie: 1.000 zł oraz ujmuje zobowiązanie w kwocie ustalonej dopłaty, tj.: 400 zł, które następnie rozlicza ze spółką Beta w drodze przelewu bankowego,

2) ujmuje w księgach działkę B w kwocie oszacowanej wartości godziwej działki A, tj. w kwocie: 1.500 zł,

3) zalicza do pozostałych przychodów operacyjnych różnicę w kwocie: 100 zł, która wynika z tego, że spółka Alfa usunęła łącznie z ksiąg rachunkowych aktywa o wartości: 1.400 zł (tj. 1.000 zł + 400 zł), oraz ujęła nowy składnik aktywów (działkę B) w wartości godziwej przekazanego składnika aktywów (tj. w kwocie: 1.500 zł), czyli za kwotę: 1.400 zł uzyskała korzyść w kwocie: 1.500 zł.

Prawidłowość rachunkową ujęcia transakcji zamiany działki A na działkę B potwierdza suma dekretów księgowych w spółce Alfa, którą ilustruje zestawienie poniżej:

Uwaga: Dla uproszczenia w przykładzie pominięto rozliczenie podatkowe.

Przykład

Spółka Gama zamieniła samochód osobowy X o wartości księgowej: 300 tys. zł oraz wartości godziwej: 325 tys. zł na przekazany przez spółkę Omega samochód osobowy Y o wartości godziwej: 320 tys. zł i środki pieniężne w kwocie: 5 tys. zł. Samochody uznano za zasadniczo tożsame co do rodzaju, postaci fizycznej (w tym parametrów technicznych) oraz charakteru ekonomicznego (sposobu wykorzystania w działalności spółki Gama oraz korzyści ekonomicznych jakie zostaną wypracowane przy wykorzystaniu tego składnika aktywów). Różnice wartości godziwej wynikają z nieznacznych różnic w przebiegu samochodów i wyposażenia. Transakcja ma znikomą treść ekonomiczną, ponieważ zamieniono zasadniczo tożsame składniki aktywów. W tym przypadku nie jest konieczne rozważanie zmiany przepływów pieniężnych. Spółka Gama ujmuje otrzymany samochód Y w wartości księgowej samochodu X skorygowanej o dopłatę pieniężną. Ujęcie transakcji w spółce Gama ilustruje zestawienie poniżej: