Przychody z tytułu niewykonanych jeszcze świadczeń opłaconych z góry przez nabywców

W księgach rachunkowych przychody z tytułu niewykonanych jeszcze świadczeń, opłaconych z góry przez nabywców, jako dotyczące innych okresów sprawozdawczych, powinny być rozliczane za pośrednictwem konta 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów".

Jak wynika bowiem z art. 41 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości, rozliczenia międzyokresowe przychodów, dokonywane z zachowaniem zasady ostrożności, obejmują m.in. równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w następnych okresach sprawozdawczych.

Odnośnie momentu ujęcia przychodu, warto zaznaczyć, że jednostka ujmując jego wartość w księgach rachunkowych, ma obowiązek stosować zasady memoriału oraz współmierności przychodów i kosztów.

Ponadto należy pamiętać, iż do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzić, w postaci zapisu, każde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym (por. art. 20 ustawy o rachunkowości).

Typowym przykładem przychodu z tytułu niewykonanych jeszcze świadczeń opłaconych z góry jest czynsz za najem lokalu. Jeżeli np. czynsz za najem lokalu został zafakturowany i opłacony w grudniu 2024 r., ale dotyczy całego 2025 r., jednostka powinna ująć go w całości w księgach rachunkowych 2024 r., jako rozliczenia międzyokresowe przychodów (konto 84). Następnie część kwoty czynszu ujętej na koncie 84, przypadającą na dany okres rozliczeniowy w 2025 r. (np. miesiąc) jest z tego konta przeksięgowywana na odpowiednie konto przychodów.

Z treści pkt 11.1 Krajowego Standardu Rachunkowości nr 5 "Leasing, najem i dzierżawa" (KSR nr 5) wynika, że opłaty z tytułu umowy najmu u wynajmującego, dla którego zawieranie umów najmu jest podstawową działalnością operacyjną, stanowią przychody ze sprzedaży produktów (usług), które ujmuje się na koncie 70-0 "Sprzedaż produktów" (w analityce: Sprzedaż usług najmu/dzierżawy). Natomiast jeśli najem lub dzierżawa nie stanowią podstawowej działalności operacyjnej jednostki (jest to np. najem jednorazowy), to opłaty z tytułu umowy najmu ujmuje się w księgach rachunkowych jako pozostałe przychody operacyjne. Z art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości wynika bowiem, że koszty i przychody związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki zaliczane są w księgach do pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych.