Zaliczka otrzymana w walucie obcej na wewnątrzwspólnotową dostawę towarów

Na nasz rachunek walutowy wpłynęła zaliczka na poczet WDT od kontrahenta unijnego. Czy mamy obowiązek wystawić do tej zaliczki fakturę? Czy w sytuacji, gdy nie będzie faktury, wpłatę zaliczki mamy zaksięgować na rozliczenia międzyokresowe przychodów?

Obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów (WDT) powstaje - co do zasady - z chwilą wystawienia faktury przez podatnika, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dostawy. Jeśli WDT wykonywana jest w sposób ciągły przez okres dłuższy niż miesiąc, to dostawę tę uważa się za dokonaną z upływem każdego miesiąca do czasu zakończenia dostawy tych towarów (por. art. 20 ust. 1 i ust. 1a ustawy o VAT).

Jeśli przed dokonaniem dostawy towarów w ramach WDT podatnik otrzyma od nabywcy całość lub część zapłaty za ten towar, to nie będzie on zobowiązany do wykazania z tego tytułu VAT należnego (nie powstaje wówczas obowiązek podatkowy). Oznacza to również, że otrzymanie zaliczki od kontrahenta zagranicznego na poczet WDT nie jest w świetle obowiązujących przepisów dokumentowane fakturą (por. art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT).

Brak obowiązku wystawiania faktur zaliczkowych w przypadku WDT nie oznacza jednak, iż wpływ zaliczki można pominąć w księgach rachunkowych. Jak bowiem stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o rachunkowości, do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzić, w postaci zapisu, każde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym.

Na podstawie art. 41 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości, równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w następnych okresach sprawozdawczych, zalicza się do rozliczeń międzyokresowych przychodów.

Z uwagi na fakt, że zaliczek na WDT nie dokumentuje się fakturą, wpływ zaliczki na rachunek walutowy można ująć w księgach rachunkowych z pominięciem konta 20 "Rozrachunki z odbiorcami", tj. bezpośrednio na koncie 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów", zapisem:

Przykład

I. Założenia:

Na walutowy rachunek bankowy spółki "X" wpłynęła zaliczka na poczet dostawy towarów w wysokości: 2.000 EUR od kontrahenta z Niemiec. Średni kurs NBP z dnia poprzedzającego dzień wpływu zaliczki wynosił: 4,15 zł/EUR (kurs przykładowy).

II. Dekretacja:

III. Księgowania: