Sposoby rozliczenia w księgach następnego roku różnic kursowych ujętych na dzień bilansowy

Sposób rozliczenia ujętych na dzień bilansowy różnic kursowych z wyceny bilansowej w księgach rachunkowych następnego roku obrotowego nie jest uregulowany przepisami ustawy o rachunkowości. Można wymienić następujące sposoby rozliczania różnic kursowych powstałych na rozrachunkach:

• stornowanie pod datą 1 stycznia roku następnego naliczonych na dzień bilansowy różnic kursowych, a następnie księgowanie faktycznie zrealizowanych różnic kursowych w momencie realizacji rozrachunków (metoda pierwsza),
   
• stornowanie różnic kursowych dopiero w dniu uregulowania ściśle określonej należności lub zobowiązania, z równoczesnym określeniem i wprowadzeniem do ksiąg rachunkowych różnic kursowych ustalonych za okres od dnia powstania rozrachunku do dnia jego uregulowania (metoda druga); nie stornuje się różnic kursowych od nadal nieuregulowanych rozrachunków,
   
• ujmowanie w księgach zrealizowanych różnic kursowych obliczonych od początku roku do dnia zapłaty rozrachunku lub różnic kursowych wynikających z porównania kursu z poprzedniej wyceny z kursem z bieżącej wyceny; w tej metodzie nie dokonuje się storna różnic kursowych z poprzedniej wyceny, tylko doprowadza się stan rozrachunków do prawidłowego salda poprzez doksięgowanie odpowiednio dodatnich lub ujemnych różnic kursowych (metoda trzecia).

Co istotne, to jednostka dokonuje wyboru sposobu rozliczania różnic kursowych z wyceny bilansowej, przy czym stosowny zapis powinien się znaleźć w polityce (zasadach) rachunkowości. Wybraną metodę należy stosować w sposób ciągły.

W omawianej kwestii należy również uwzględnić przepisy ustaw o podatku dochodowym. W świetle art. 9b ust. 1 updop i art. 14b ust. 1 updof, podatnicy prowadzący księgi rachunkowe ustalają różnice kursowe na podstawie:

• odpowiednio art. 15a updop i art. 24c updof (tzw. metoda podatkowa), albo
   
• przepisów o rachunkowości (tzw. metoda rachunkowa).

Uregulowana w przepisie art. 9b ust. 2 updop i art. 14b ust. 3 updof tzw. metoda rachunkowa ustalania różnic kursowych polega na odpowiednim włączeniu do przychodów lub kosztów uzyskania przychodów różnic kursowych zrealizowanych oraz niezrealizowanych, a także różnic z wyceny pozycji pozabilansowych. Tym samym, jednostki zaliczają odpowiednio do przychodów lub kosztów uzyskania przychodów ujęte w księgach rachunkowych różnice kursowe z tytułu transakcji walutowych i wynikające z dokonanej wyceny na dzień bilansowy składników aktywów i pasywów wyrażonych w walucie obcej. Wycena składników aktywów i pasywów oraz pozycji pozabilansowych dla celów podatkowych powinna być dokonywana na ostatni dzień każdego miesiąca i na ostatni dzień roku podatkowego lub na ostatni dzień kwartału i na ostatni dzień roku podatkowego albo tylko na ostatni dzień roku podatkowego. Wybrany termin wyceny musi być stosowany przez pełny rok podatkowy i nie może być zmieniany.

Kalkulatory walutowe i różnic kursowych dostępne są w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl

Powstałe przy wycenie bilansowej różnice kursowe, w przypadku stosowania podatkowej metody ustalania różnic kursowych, utrudniają obliczenie uznawanych podatkowo różnic kursowych powstających z chwilą zapłaty. W takim przypadku różnice kursowe z wyceny bilansowej wskazane jest stornować z dniem 1 stycznia następnego roku obrotowego lub w dniu uregulowania należności lub zobowiązania (metoda pierwsza lub metoda druga). Jednak w przypadku środków pieniężnych wyrażonych w walucie obcej, których wartość zaktualizowano na dzień bilansowy, wskazane jest stosowanie metody pierwszej, tj. storno z dniem 1 stycznia następnego roku obrotowego. Pozwala to w następnym roku obrotowym przywrócić poprzednią wartość złotową salda tych środków, co ułatwi wycenę rozchodu środków pieniężnych zgodnie z zasadami określonymi w art. 15a updop i art. 24c updof.

Natomiast metoda trzecia, która polega na ujęciu w księgach rachunkowych zrealizowanych różnic kursowych obliczonych od początku roku do dnia zapłaty rozrachunku lub różnic kursowych wynikających z porównania kursu z poprzedniej wyceny z kursem z bieżącej wyceny, jest właściwa dla jednostek, które dla celów podatkowych ustalają różnice kursowe na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości.