Koszty przerobu obcego towarów - różne rozwiązania ewidencyjne

Hurtownia stali oddaje określone towary do cynkowania obcej jednostce. Czy koszty przerobu obcego towarów można odnieść na zwiększenie ceny nabycia, zamiast na odchylenia od cen ewidencyjnych towarów? Ewidencja towarów prowadzona jest w jednostce w cenach nabycia i stosowanie odrębnych zasad dla niewielkiej grupy towarów, które są poddawane przerobowi, byłoby kłopotliwe. W literaturze spotkaliśmy się z propozycją zarachowania kosztów przerobu do ceny nabycia, ale tylko w odniesieniu do materiałów. Czy przyjęcie tego rozwiązania również do towarów będzie prawidłowe?

Przerób handlowy to adaptacja towarów do dalszej odsprzedaży. Można wyróżnić m.in. następujące rodzaje przerobu handlowego: paczkowanie, rozlewanie, sortowanie czy np. uszlachetnianie. Towar przekazany do przerobu handlowego zarówno własnego, jak i obcego (zlecanego innym jednostkom) wskazane jest księgować na odrębnym koncie utworzonym w ramach konta 33 "Towary", np. na koncie 33-7 "Towary w przerobie".

W takiej sytuacji konto 33-7 obciąża się wartością towarów wydanych do przerobu w takich samych cenach, po jakich przyjęto je do magazynu, to znaczy w cenach przyjętych w jednostce do ewidencji zapasów. Mogą to być zatem rzeczywiste ceny zakupu, nabycia lub stałe ceny ewidencyjne.

Jak wynika z pytania, jednostka oddaje stal do cynkowania obcej jednostce. Zgodnie z polityką rachunkowości towary ewidencjonuje według rzeczywistych cen nabycia i nie stosuje konta 34-2 "Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów". Problem dotyczy ujmowania kosztów przerobu obcego, a dokładnie czy ich wartość można odnosić na obciążenie konta 33-7 "Towary w przerobie", a nie bezpośrednio w ciężar kosztów działalności operacyjnej.

W naszej opinii koszty przerobu towarów są to koszty handlowe pokrywane z marży i w związku z tym nie jest wskazane zwiększać o ich kwotę ceny nabycia towarów poddanych przerobowi. Na łamach naszych czasopism proponujemy rozwiązanie polegające na księgowaniu tych kosztów bezpośrednio z dowodów źródłowych na odpowiednie konto w zespole 4 lub 5, zapisem:

Z kolei przyjęcie towarów z przerobu obcego do magazynu, według nowych cen ewidencyjnych (przyjętych do ewidencji zapasów po przerobie), ujmuje się w księgach, zapisem:

Różnicę między wartością towarów przekazanych do przerobu a wartością towarów przyjętych z przerobu handlowego traktuje się jako odchylenia od cen ewidencyjnych i ujmuje zapisem:

W literaturze przedmiotu można znaleźć także inne rozwiązanie ewidencyjne dotyczące kosztów przerobu wskazujące na możliwość ujęcia tych kosztów w cenie nabycia towarów. Takie rozwiązanie zostało przedstawione przykładowo w następujących publikacjach:

• "Zakładowy Plan Kont dla spółek prawa handlowego", autor: Stanisław Koc i Tadeusz Waślicki, wydanie II poszerzone i uaktualnione, wydawca: Wolters Kluwer Polska, Kraków 2009 r., str. 270-272,
   
• "Plan kont z komentarzem - handel, produkcja, usługi", autor: Jerzy Gierusz, wydanie XIII zmienione, wydawca: ODDK, Gdańsk 2016 r., str. 479-480.

Koszty przerobu obcego ujmuje się wówczas zapisem:

Jednostka będzie mogła zastosować rozwiązanie opisane w pytaniu i dopuszczone w literaturze przedmiotu, jeżeli kierownik tej jednostki uzna, że odniesienie kosztów przerobu obcego na zwiększenie ceny nabycia towarów poddanych przerobowi w sytuacji jednostki jest uzasadnione i takie rozwiązanie zapisze w dokumentacji opisującej przyjęte przez jednostkę zasady (politykę) rachunkowości (art. 10 ust. 1 ustawy o rachunkowości).