Ostatni odpis amortyzacyjny w miesiącu sprzedaży

Na początku maja 2016 r. sprzedaliśmy środek trwały. Zgodnie z planem amortyzacji tego środka trwałego, ostatni odpis należałoby przeprowadzić w maju. Czy powinniśmy dokonać tego odpisu?

TAK. W sytuacji gdy jednostka sprzedaje środek trwały, to ostatniego odpisu amortyzacyjnego powinna dokonać w miesiącu jego sprzedaży. Wynika to z art. 32 ust. 1 ustawy o rachunkowości, w myśl którego odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia jego wartości początkowej na ustalony okres amortyzacji.

Rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do używania, a jej zakończenie - nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową tego środka trwałego lub przeznaczeniem go do likwidacji, sprzedaży lub stwierdzenia jego niedoboru. W przypadku opisanym w pytaniu ostatniego odpisu amortyzacyjnego należało więc dokonać w maju 2016 r. W księgach rachunkowych dokonanie ostatniego odpisu amortyzacyjnego przebiega na zasadach ogólnych zapisem:

- Wn konto 40 "Koszty według rodzajów" (w analityce: Amortyzacja) lub odpowiednie konto w zespole 5,

- Ma konto 07-1 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych".

W księgach rachunkowych koszty i przychody związane ze zbyciem środków trwałych traktuje się jako pośrednio związane z działalnością operacyjną jednostki. Z tego względu odnosi się je do pozostałych kosztów lub przychodów operacyjnych. Wynika tak z art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. b) ustawy o rachunkowości. Przychód uzyskany przez pytającą jednostkę ze sprzedaży środka trwałego trzeba zatem odnieść na konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne".

Ewidencja księgowa faktury dokumentującej sprzedaż środka trwałego może przebiegać następującym zapisem:

a) wartość brutto

- Wn konto 24 "Pozostałe rozrachunki",

b) VAT należny

- Ma konto 22-1 "Rozrachunki z tytułu VAT należnego",

c) wartość netto

- Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne".

Sprzedawany środek trwały należy wyksięgować z ewidencji bilansowej. Dokonuje się tego w oparciu np. o dowód LT - Likwidacja środka trwałego.

Druk dowodu LT dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Rachunkowość.

Gdy sprzedawany środek trwały jest w 100% zamortyzowany, to jego wyksięgowanie z ewidencji bilansowej może przebiegać zapisem:

- Wn konto 07-1 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych",

- Ma konto 01 "Środki trwałe".

Trzeba zaznaczyć, że przy rozchodzie środka trwałego, np. w związku z jego sprzedażą, nie wyksięgowuje się odpisów amortyzacyjnych dokonanych od tego środka trwałego. Jeśli taki składnik majątku jest całkowicie umorzony, to nie powstanie koszt związany z jego rozchodem, gdyż wcześniej jego wartość została całkowicie odniesiona w koszty poprzez odpisy amortyzacyjne.