Nieodliczony VAT od usług gastronomicznych i noclegowych

Posiadamy faktury za usługi hotelowe i gastronomiczne. Czy niepodlegający odliczeniu podatek VAT od tych zakupów powinien zwiększać wartość nabytych usług, czy też należy go zaksięgować na koncie "Podatki i opłaty"?

Podatnik ma prawo do odliczania VAT od wydatków związanych z wykonywaniem czynności opodatkowanych. Jednak od tej zasady są pewne wyjątki. Przykładowo stosownie do art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego w odniesieniu do nabywanych usług noclegowych i gastronomicznych (z wyjątkiem nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób). Podatek VAT niepodlegający odliczeniu stanowi wówczas koszt uzyskania przychodów (o ile wydatek związany jest z uzyskaniem przychodu lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów).

Natomiast w księgach rachunkowych VAT niepodlegający odliczeniu zwiększa koszt nabycia usługi. Fakturę dokumentującą zakup usług ujmuje się wtedy zapisami:

a) wartość brutto

- Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",

- Ma konto 21 "Rozrachunki z dostawcami"

b) rozliczenie kosztu (kwota brutto)

- Wn konto 40 "Koszty według rodzajów" (w analityce: Usługi obce) lub odpowiednie konto zespołu 5,

- Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".

Jedynie w przypadku gdy zakupiona usługa (np. hotelowa czy gastronomiczna) jest kwalifikowana jako wydatek na reprezentację, zasadne jest ujęcie VAT niepodlegającego odliczeniu na odrębnym koncie "Podatki i opłaty". Wynika to z faktu, że wydatki na reprezentację nie są kosztem podatkowym, lecz kosztem takim może być niepodlegający odliczeniu VAT od tych wydatków. Wówczas zapisy księgowe wyglądają następująco:

1) Faktura VAT:

- Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",

- Ma konto 21 "Rozrachunki z dostawcami".

2) Rozliczenie zakupu:

a) kwota netto

- Wn konto 40 "Koszty według rodzajów (w analityce: Koszty reprezentacji - NKUP) lub odpowiednie konto zespołu 5,

b) VAT niepodlegający odliczeniu

- Wn konto 40 "Koszty według rodzajów" (w analityce: Podatki i opłaty - KUP) lub odpowiednie konto zespołu 5,

c) kwota brutto

- Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".

W innych przypadkach ujmowanie VAT niepodlegającego odliczeniu na odrębnym koncie (tj. przeznaczonym do ewidencji podatków i opłat) nie jest uzasadnione.