Czynności poprzedzające sporządzenie sprawozdania finansowego

Prace poprzedzające sporządzenie sprawozdania finansowego potocznie nazywa się pracami bilansowymi. W świetle obowiązujących przepisów, sprawozdanie finansowe jednostki powinno być sporządzone nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego. W związku z tym prace bilansowe powinny być tak zorganizowane, aby umożliwiły sporządzenie sprawozdania w wymaganym w ustawie o rachunkowości terminie. Ich celem jest weryfikacja i przygotowanie danych zawartych w księgach rachunkowych, tak aby mogły stanowić źródło dla ustalenia rzeczywistej sytuacji majątkowej, finansowej oraz wyniku finansowego jednostki.

Na prace bilansowe składają się głównie następujące czynności:

1) sprawdzenie kompletności księgowań wszystkich dowodów księgowych dokumentujących zdarzenia i operacje gospodarcze dotyczące danego roku obrotowego oraz ich poprawności - ponieważ do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzić każde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym (art. 20 ust. 1 ustawy o rachunkowości),

2) sprawdzenie realności danych figurujących w księgach rachunkowych poprzez porównanie stanów wynikających z ksiąg rachunkowych ze stanem rzeczywistym ustalonym w wyniku inwentaryzacji przeprowadzonej w drodze spisu z natury, potwierdzenia sald oraz weryfikacji, w tym wyjaśnienie i rozliczenie w księgach rachunkowych ewentualnych różnic między stanem księgowym a rzeczywistym,

3) wycena bilansowa składników aktywów i pasywów w jednostkach kontynuujących działalność, według zasad określonych w art. 28 ustawy o rachunkowości,

4) uzgodnienie obrotów i sald kont syntetycznych i analitycznych, to znaczy sporządzenie zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej oraz zestawienie sald kont ksiąg pomocniczych, w wyniku których salda i obroty kont oraz dzienników zostaną uzgodnione,

5) ujęcie w księgach rachunkowych roku obrotowego, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe wszystkich zdarzeń dotyczących tego roku, nawet jeśli dokumenty wpłynęły do jednostki po dniu bilansowym, ale jeszcze przed jego sporządzeniem.

Ponadto jednostki, które są zobowiązane do poddania badaniu swojego rocznego sprawozdania finansowego, powinny przed rozpoczęciem inwentaryzacji znaczących składników majątkowych dokonać wyboru podmiotu uprawnionego do badania i podpisać umowę o badanie sprawozdania, tak aby umożliwić udział biegłego w tej inwentaryzacji.