vademecum księgowego, prowadzenie ksiąg rachunkowych, księgi podatkowe
lupa
Uwaga: Przedsiębiorcy mogą już składać wnioski o wakacje składkowe w grudniu br.
A A A

Księgowe zasady tworzenia odpisów aktualizujących - Dodatek do Gazety Podatkowej nr 93 (1343) z dnia 21.11.2016

W jakich sytuacjach trzeba utworzyć odpis aktualizujący należność?

Mam w księgach rachunkowych kilka przeterminowanych należności z tytułu dostaw i usług, z których zapłatą dłużnicy zwlekają. W jakich konkretnie sytuacjach i na jakich zasadach dokonywać odpisów aktualizujących od takich należności? Kiedy jest obowiązek ustalania odpisów - tylko na koniec roku czy także bieżąco?

Należności z tytułu dostaw i usług ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich powstania według wartości nominalnej (art. 28 ust. 11 pkt 2 ustawy o rachunkowości). Natomiast wycenia się je nie rzadziej niż na dzień bilansowy, w sposób określony w art. 28 ust. 1 pkt 7 ustawy o rachunkowości, a mianowicie w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem zasady ostrożności. Wycena w kwocie wymaganej zapłaty oznacza, że trzeba uwzględnić ewentualne odsetki z tytułu zwłoki w zapłacie należności, jeżeli jednostka nie rezygnuje z ich dochodzenia. Zasada ostrożności przy wycenie należności sprowadza się do tego, że gdy jest to niezbędne, należy uwzględnić m.in. odpisy aktualizujące ich wartość. Podkreślenia wymaga zwrot zastosowany w art. 28 ust. 1 ustawy "nie rzadziej niż na dzień bilansowy". Oznacza on, że jednostka ma obowiązek przeanalizowania m.in. konieczności dokonania odpisów aktualizujących na dzień bilansowy, ale może ich dokonywać także w trakcie roku.

Przesłanki wskazujące na potrzebę aktualizacji należności określa art. 35b ust. 1 ustawy o rachunkowości. Z przepisu tego wynika, że wartość należności aktualizuje się uwzględniając stopień prawdopodobieństwa ich zapłaty, poprzez dokonanie odpisu aktualizującego, w odniesieniu do należności:

1) od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości oraz w stosunku do których zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne lub został złożony wniosek o zatwierdzenie układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu - do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu-komisarzowi w postępowaniu upadłościowym lub umieszczonej w spisie wierzytelności w postępowaniu restrukturyzacyjnym,

2) od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza lub jedynie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego - w pełnej wysokości należności,

3) kwestionowanych przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna - do wysokości niepokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności,

4) stanowiących równowartość kwot podwyższających należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego - w wysokości tych kwot, do czasu ich otrzymania lub odpisania,

5) przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności, w przypadkach uzasadnionych rodzajem prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców - w wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu, w tym także ogólnego, na nieściągalne należności.

Ustawa zawiera więc bardzo ogólne sformułowania w zakresie aktualizacji należności. Pewne dodatkowe regulacje w tym zakresie zawiera Krajowy Standard Rachunkowości nr 4 "Utrata wartości aktywów", ale jeśli jednostka nie przyjęła w zasadach (polityce) rachunkowości jego rozwiązań, powinna sama opracować sposób postępowania w odniesieniu do aktualizacji należności.

Na pewno przed dokonaniem odpisu należy szczegółowo przeanalizować sytuację dłużnika. Trzeba spróbować ustalić m.in. czas zalegania z zapłatą, przyczynę zwłoki w zapłacie przez dłużnika, jego sytuację płatniczą, rodzaj i wyniki monitów wysłanych wcześniej do dłużnika oraz czy należność objęta jest gwarancją lub innym zabezpieczeniem. Podkreślenia wymaga, że odpisów aktualizujących dokonuje się w stosunku do należności, co do których jest wysokie prawdopodobieństwo nieściągalności. Każda należność powinna więc być, co do zasady, analizowana odrębnie. Wyjątkiem są tu zbiorcze odpisy aktualizujące, dokonywane przede wszystkim w przypadku posiadania drobnych należności od wielu klientów indywidualnych. Wtedy odrębne analizowanie poszczególnych należności jest bardzo skomplikowane i uciążliwe, można więc dokonać odpisu od łącznej ich kwoty na podstawie statystyk, które pozwalają oszacować procent nieściągalności.

Natomiast co do częstotliwości dokonywania aktualizacji należności, można robić to bieżąco, tj. w każdej sytuacji gdy jednostka otrzyma informacje o dłużniku wskazujące na zagrożenie ich nieściągalności. Nie ma też przeszkód, by w zasadach (polityce) rachunkowości przyjąć np., że badanie realności należności będzie dokonywane raz na kwartał lub półrocze. Niezależnie od tego należy zwrócić uwagę na potrzebę monitorowania płatności, z punktu widzenia innych potrzeb: zachowania płynności finansowej, niedopuszczenia do przedawnienia roszczeń itp. Jeśli w firmie monitorowaniem należności zajmuje się np. dział windykacyjny, przy podejmowaniu decyzji o dokonywaniu aktualizacji należności powinny być wykorzystywane informacje z tego działu.

Przykład

Jednostka posiada należność przeterminowaną od odbiorcy usług w kwocie brutto 7.380 zł. Według jej wiedzy, zła sytuacja majątkowa i finansowa odbiorcy wskazuje, że spłata tej należności w pełnej kwocie nie jest prawdopodobna. W związku z tym w księgach rachunkowych utworzono odpis aktualizujący wartość należności na pełną jej kwotę, tj. 7.380 zł, zapisem:

   - Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne",
   - Ma konto 28 "Odpisy aktualizujące wartość należności".
 Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz,
wejdź do serwisu
www.PoradnikKsiegowego.pl » 
Więcej w zasobach płatnych

Serwis Głównego Księgowego

Gazeta Podatkowa

Terminarz

listopad 2024
PN WT ŚR CZ PT SO ND
2
3
4
6
8
9
10
11
13
16
17
18
19
22
23
24
26
27
29
sklep.gofin.pl - RABATY, NAGRODY, PROMOCJE
NEWSLETTERY
Fachowe czasopisma - PoznajProdukty.gofin.pl
Zasady rachunkowości w jednostkach i zakładach budżetowych
Rachunkowość finansowa, budżetowa, w przykładach liczbowych ...
Vademecum Podatnika - podstawowe informacje dotyczące podatków
Przydatne linki
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.