Środek trwały nierozliczony na dzień bilansowy

Zakupiliśmy w grudniu 2016 r. maszynę produkcyjną, która na dzień bilansowy nie została uruchomiona. Jej montażu i włączenia dokonano w styczniu 2017 r. i w tym miesiącu wprowadzono ją do ewidencji środków trwałych. Czy to znaczy, że nie powinniśmy byli naliczać w grudniu 2016 r. odpisu amortyzacyjnego? W jakiej pozycji bilansu sporządzanego na dzień 31 grudnia 2016 r. według załącznika nr 1 należy zaprezentować wartość tej maszyny?

Z definicji środka trwałego, zawartej w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości wynika m.in., że składnik majątku może być uznany za środek trwały, jeśli jest kompletny i zdatny do użytku. W sytuacji opisanej w pytaniu zakupiona maszyna nie była na dzień bilansowy zamontowana i uruchomiona. Nie mogła zatem zostać w grudniu 2016 r. wprowadzona do ewidencji środków trwałych i tym samym nie mogła rozpocząć się jej amortyzacja. Do ewidencji środków trwałych przyjmuje się bowiem taki składnik majątku, który spełnia warunek kompletności i zdatności do używania, tzn. jest on m.in. sprawny technicznie i gotowy do pracy.

Maszynę przed jej uruchomieniem wskazane było ująć w księgach rachunkowych na koncie 08 "Środki trwałe w budowie". Jeśli do dnia bilansowego środek trwały nie został przyjęty do używania, to saldo debetowe (Wn) konta 08 trzeba ujawnić w bilansie. Gdy jednostka, o której mowa w pytaniu, sporządza bilans na dzień 31 grudnia 2016 r. według wzoru zawartego w załączniku nr 1 do ustawy o rachunkowości, to wartość tę powinna zaprezentować po stronie aktywów w pozycji A.II.2 "Środki trwałe w budowie".

Poniesione w styczniu 2017 r. koszty montażu i uruchomienia maszyny, wykonane przed rozpoczęciem jej użytkowania, powinny zostać również odniesione na konto 08. Wszelkie bowiem wydatki poniesione do momentu przyjęcia środka trwałego do używania w stanie kompletnym i zdatnym do użytku zwiększają, na mocy art. 28 ust. 8 ustawy o rachunkowości, cenę nabycia, tj. wartość początkową środka trwałego, od której jednostka będzie naliczać odpisy amortyzacyjne.

Wprowadzenie środka trwałego do ewidencji bilansowej ma miejsce w momencie rozpoczęcia rzeczywistego używania maszyny. Pod tą datą następuje przeksięgowanie wszystkich kosztów zgromadzonych na koncie 08 - składających się na wartość początkową środka trwałego - w następujący sposób:

- Wn konto 01 "Środki trwałe",

- Ma konto 08 "Środki trwałe w budowie".

Po przyjęciu maszyny do używania możliwe jest rozpoczęcie dokonywania odpisów amortyzacyjnych (art. 32 ust. 1 ustawy o rachunkowości). Na dzień wprowadzenia tego środka do ewidencji środków trwałych ustala się okres lub stawkę i metodę jego amortyzacji. Skoro w jednostce maszyna została wprowadzona do ewidencji środków trwałych w styczniu 2017 r., to właśnie najwcześniej od tego miesiąca można było rozpocząć dla celów bilansowych amortyzację tej maszyny.