Bilansowe ujęcie aportu w księgach otrzymującego

Co ważne, jeżeli przedmiotem aportu jest środek trwały, to dla celów bilansowych jego wartość początkową ustala się w wartości określonej w umowie (statucie) spółki, nie wyższej od jego wartości rynkowej (ceny sprzedaży). Odpisy amortyzacyjne dokonywane są na zasadach ogólnych, z uwzględnieniem okresu ekonomicznej użyteczności środka trwałego (por. art. 32 ustawy o rachunkowości).

W spółkach kapitałowych udziały nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej. W sytuacji gdy wartość aportu byłaby wyższa od wartości nominalnej obejmowanych za ten aport udziałów, powstałą różnicę odnosi się w księgach rachunkowych spółki otrzymującej aport na konto kapitału zapasowego, zapisem:

Należy również pamiętać, iż w księgach spółki otrzymującej ujmuje się również VAT wynikający z faktury dokumentującej aport. U nabywcy kwota VAT podlega odliczeniu na zasadach ogólnych. Nabywca może zatem odliczyć VAT, jeżeli przedmiot aportu będzie służył czynnościom opodatkowanym (przy założeniu, że aport został prawidłowo opodatkowany i nie powinien być zwolniony z VAT - por. art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT). Jeśli VAT z faktury dotyczącej aportu podlega odliczeniu, to ujmuje się go zapisem:

Jeśli jednostka otrzymująca aport nie zwraca VAT naliczonego, a wartość nominalna udziałów (akcji) odpowiada kwocie brutto wniesionego składnika, to kwotę VAT ujmuje się następnie na koncie kapitału podstawowego - w ramach księgowania tego kapitału w dacie rejestracji w KRS (zapisem: Wn konto 24, Ma konto 80).

Przykład

I. Założenia:

1. Spółka z o.o. otrzymała w zamian za udziały:
    
   a) od wspólnika będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej - aport w postaci nieruchomości gruntowej o wartości rynkowej: 900.000 zł oraz wierzytelności w kwocie: 30.000 zł (wynikającej z pożyczki udzielonej przez tego wspólnika spółce komandytowej będącej drugim wspólnikiem spółki z o.o.),
    
   b) od wspólnika będącego spółką komandytową - aport w postaci nieruchomości gruntowej o wartości rynkowej: 2.300.000 zł.
    
2. Wartość nominalna udziałów przekazanych każdemu ze wspólników w zamian za aport wynosi: 240.000 zł.
    
3. Spółka komandytowa w związku z wniesieniem aportu wystawiła fakturę, na której wartość netto gruntu wynosi: 195.121,95 zł plus VAT 23%: 44.878,05 zł. Zgodnie z umową zawartą między spółkami wartość nominalna udziałów jest równa wartości brutto gruntu, a VAT wykazany na fakturze dokumentującej aport nie jest zwracany wnoszącemu. Osoba fizyczna nie jest podatnikiem VAT, w związku z tym nie wystawiła faktury.

II. Dekretacja:

III. Księgowania: