Sprzedaż towarów otrzymanych nieodpłatnie

Jednostka działająca w branży kosmetycznej otrzymała nieodpłatnie partię kremów, które nie są związane z żadną konkretną dostawą. Kremy te będą sprzedawane. Jak należy zaksięgować i udokumentować przyjęcie kremów do magazynu i ich rozchód w związku ze sprzedażą?

Na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości, koszty i przychody związane z przekazaniem lub otrzymaniem nieodpłatnie aktywów, w tym środków pieniężnych na inne cele niż dopłaty do cen sprzedaży, czy nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych zalicza się do kosztów lub przychodów pośrednio związanych z działalnością operacyjną jednostki. Dlatego też nieodpłatnie otrzymane towary (tutaj: kremy) zalicza się do pozostałych przychodów operacyjnych, zapisem:

Operację nieodpłatnego nabycia towaru wskazane jest udokumentować dowodem wewnętrznym lub protokołem przyjęcia zawierającym oznaczenie towaru według ilości i cech charakterystycznych tych towarów.

W księgach rachunkowych otrzymane nieodpłatnie towary ujmuje się według aktualnej ceny rynkowej. Z art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowości wynika bowiem, że jeżeli nie jest możliwe ustalenie ceny nabycia składnika aktywów, a w szczególności przyjętego nieodpłatnie, jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu, czyli ceny rynkowej.

Przychód uzyskany ze sprzedaży towarów otrzymanych nieodpłatnie ujmuje się w księgach rachunkowych na zasadach ogólnych, tj. na koncie dotyczącym sprzedaży towarów handlowych 73-0 "Sprzedaż towarów".

Równolegle do zarachowania przychodów ze sprzedaży księguje się rozchód sprzedanych towarów, zapisem:

W stanie faktycznym przedstawionym w pytaniu, podatnik otrzymał od kontrahenta nieodpłatnie towary, które zamierza sprzedawać. Skoro zatem potraktował przedmiotowe towary jako towar handlowy, oznacza to, że mają one dla niego określoną wartość handlową. Z punktu widzenia przepisów podatkowych, jeśli podatnik prowadzący działalność gospodarczą otrzymuje świadczenia w naturze inne nieodpłatne świadczenia - wartość tych świadczeń stanowi u niego przychód z prowadzonej działalności. Wynika to z treści art. 14 ust. 2 pkt 8 updof oraz art. 12 ust. 1 pkt 2 updop. Podobnie, jak dla celów bilansowych, wartość otrzymanego nieodpłatnie świadczenia ustala się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania (zob. art. 11 ust. 2a pkt 4 updof oraz art. 12 ust. 6 pkt 4 updop). Jednocześnie w momencie sprzedaży towarów ich wartość, w wysokości wcześniej ustalonego przychodu z nieodpłatnych świadczeń, będzie stanowiła koszt uzyskania przychodów. Możliwość taką przewiduje art. 22 ust. 1d updof oraz art. 15 ust. 1i updop. Prawo do uwzględnienia w kosztach podatkowych tak ustalonej wartości zbywanych towarów, które podatnik nabył nieodpłatnie, nie zależy przy tym od przyjętej przez niego ceny sprzedaży.

Przykładowy wzór umowy darowizny można znaleźć w serwisie www.druki.gofin.pl  w zakładce Umowy

Przykład

I. Założenia:

1. Jednostka "X" otrzymała nieodpłatnie partię kremów (100 szt.). Wartość rynkowa otrzymanych towarów wynosiła: 100 szt. × 25 zł/szt. = 2.500 zł.
    
2. W ciągu miesiąca sprzedano wszystkie kremy otrzymane nieodpłatnie. Miesięczny raport fiskalny zawierał następujące dane:

a) wartość sprzedaży netto: 3.000 zł,

b) VAT zawarty w utargach: 690 zł,

c) wartość sprzedaży brutto opłacona gotówką: 3.690 zł.

3. Jednostka prowadzi ewidencję towarów w cenach zakupu. Wartość ewidencyjna sprzedanych kremów wynosiła: 2.500 zł.

II. Dekretacja:

III. Księgowania: